فهرست مطالب
مقدمه
اوایل زندگی ریموند کتل
رویکرد کتل به صفات شخصیت
تاثیرات وراثت و محیط
مراحل رشد شخصیت
سوالهایی درباره ماهیت انسان
ارزیابی در نظریه کتل
پژوهشی درباره نظریه کتل
تاملاتی درباره نظریه کتل
وراثت رفتاری
هانس آیزنک
ابعاد شخصیت
برون گرایی
روان رنجور خویی
روان پریش خویی
نقش اصلی وراثت
مدل پنج عاملی : رابرت مک کری و پل کاستا
مدل شش عاملی HEXACO : مایکل اشتون و کیبوم لی
تاملاتی درباره رویکرد صفت
بخشی از متن
مقدمه
ریموند کتل (Raymond Cattell) یکی از مهم ترین نظریه پردازان شخصیت در تاریخ روانشناسی است. نوآوری های او همانند گوردن آلپورت، به یکی از نظریه های پرقدرت صفات (trait theory) یا به عبارت دیگر به عنوان یکی از نظریات وضع موجود (dispositional theory) تبدیل شد؛ چرا که او نظریه ۱۶ عاملی درمورد صفات شخصیت را ارائه داد و برای آن پرسشنامه ای نیز طراحی نمود که امروزه هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین او هوش سیال و متبلور را نیز به عنوان مفاهیم جدیدی در حوزه هوش معرفی نمود. طبق گفته ریموند کتل درمورد خودش او زندگی آرام و تکراری داشت اما مقتدرانه و متعهدانه اهداف خود را دنبال می کرد.
اوایل زندگی ریموند کتل
ریموند کتل در سال ۱۹۰۵ در شهر کوچکی در انگلیس به نام استافورد شایر به دنیا آمد. در منطقه تورکی از دون انگلیس بزرگ شد؛ جایی که اوقات فراغت خود را با قایقرانی و شنا می گذراند. کتل تا ۹ سالگی زندگی خانوادگی آرامی داشت اما در ۹ سالگی با شروع جنگ جهانی اول، شرایط تغییر کرد و او بارها شاهد انتقال افراد زخمی به بیمارستان اطراف خانه شان بود. همین شرایط نابسامان اجتماعی، ذهن او را مشغول کرد و نهایتا باعث علاقه او به روانشناسی شد.
هدف ریموند کتل از بررسی شخصیت این بود که پیش بینی کند فرد چه کاری انجام خواهد داد یا چگونه در پاسخ به موقعیت محرک معینی رفتار خواهد کرد. کتل به تغییر دادن رفتار از ناخوشایند به خوشایند یا از نابهنجار به بهنجار که رویکرد برخی از نظریه پردازان دیگر بود، اشاره ای نکرد. آزمودنی های کتل افراد بهنجار بودند. هدف او بررسی کردن شخصیت آنها نه درمان کردن آن بود. سعی در تغییر دادن شخصیت قبل از آگاه شدن از اینکه چه چیزی باید تغییر کند، غیر ممکن یا حداقل نا بخردانه است. رویکرد او کاملا عملی است و بر مشاهدات رفتار و انبوه داده ها استوار است. شاخص رویکرد کتل روش کار او با داده ها بود. او داده های خود را در معرض روش آماری به نام تحلیل عاملی قرار می داد که عبارت است از ارزیابی رابطه بین هر جفت ارزیابی صورت گرفته از یک گروه آزمودنی برای مشخص کردن عوامل مشترک.
در صورتی که صفات شخصیت کسی را بشناسیم می توانیم پیش بینی کنیم که او در موقعیت خاصی چگونه رفتار خواهد کرد.
و ...
دیدگاه خود را ثبت کنید