فهرست مطالب
مقدمه
فرجام خواهی چه تفاوتی با تجدیدنظر خواهی دارد؟
آرای قابل فرجام
آرای دادگاه بدوی
قرارهای صادره از دادگاه بدوی
قرار سقوط دعوا یا عدم اهلیت یکی از طرفین دعوا
قرارهای صادره از دادگاه تجدیدنظر استان
مهلت فرجام خواهی
اصحاب دعوا
آثار فرجام خواهی
انواع فرجام خواهی
چه مواردی موجب نقض رأی مورد تقاضای فرجام می‌شود
ابرام رأی
بخشی از متن
مقدمه
به احتمال زیاد، اصطلاح فرجام خواهی را در علم حقوق بارها شنیده‌اید؛ اما شاید شما هم نمی‌دانید فرجام خواهی دقیقا به چه معناست و چه زمانی می‌توان از دادگاه تقاضای فرجام کرد. حتی شاید تصور کنید، فرجام خواهی همان تجدیدنظرخواهی است، ولی حقیقت آن است که این دو اصطلاح حقوقی، بار معنایی و کاربردهایی کاملا متفاوت دارند.
یکی از مهم‌ترین وظایف دیوان عالی کشور، نظارت بر اجرای درست قوانین در دادگاه‌هاست. در واقع، دیوان عالی کشور این مسئولیت خود را در فرجام خواهی ایفا می‌کند.
رسیدگی فرجامی، بنابر ماده ۳۶۶ آیین دادرسی مدنی مصوب ۱۳۷۹، عبارت است از تشخیص هماهنگی یا ناهماهنگیِ رأیِ فرجام‌خواسته با موازین شرعی و مقررات قانونی. بنابراین، دیوان عالی کشور، آرای دادگاه‌ها را در این راستا بررسی می‌کند و رأی، به معنای اخص کلمه، صادر نمی‌کند. به بیان ساده‌تر، دیوان عالی کشور، رأیِ فرجام‌خواسته را ابرام یا نقض می‌کند و درصورت نقض، چون شأن رسیدگی به ماهیت دعوا را ندارد، پرونده را برای صدور رأی شایسته، به مرجعی پایین‌تر می‌فرستد.
فرجام خواهی چه تفاوتی با تجدیدنظر خواهی دارد؟
به نوشته «چطور» فرجام خواهی یکی از روش‌های منحصربه‌فرد شکایت از آرای حقوقی است. باید توجه داشت که فرجام خواهی روش شکایت اصلاحی نیست، زیرا دیوان عالی کشور به‌عنوان عالی‌ترین سازمان قضایی ایران، مرجع طرف سومِ رسیدگی نیست تا بتواند پرونده را خودش دوباره قضاوت کند؛ بنابراین، فرجام خواهی با تجدیدنظر خواهی که روشی اصلاحی است و در دادگاه تجدیدنظر استان انجام می‌شود، متفاوت است.
شایان توجه است که روش شکایت اصلاحی عبارت از آن است که یک پرونده با اعتراض، دوباره از سوی دادگاهی دیگر رسیدگی شود؛ اما فرجام خواهی، این گونه نیست. همچنین باید گفت که فرجام خواهی، روش شکایت عدولی نیست؛ اعتراض عدولی مانند واخواهی و اعاده دادرسی به این معناست که پرونده بار دیگر در همان دادگاهِ صادرکننده‌ی حکم، بازبینی و رسیدگی می‌شود و دادگاه می‌تواند در رسیدگی دوباره‌ی خود، از حکم صادره‌ی پیشین خود عدول کند.
آرای قابل فرجام
الف) احکام قابل فرجام
آرایی قابل فرجام خواهی هستند که در قانون تصریح شده باشند. درخصوص آرای دادگاه تجدیدنظر، اصل بر فرجام‌ناپذیری آنهاست؛ بنابراین، تنها آن دسته از احکامِ صادره از دادگاهِ تجدیدنظر قابل‌فرجام هستند که در قانون تصریح شده باشند. این احکام عبارت‌اند از احکام مربوط به دعاوی غیرمالیِ اصل نکاح، فسخ نکاح، طلاق، نسب، حجر و وقف. احکام مالیِ صادرشده از دادگاه بدوی که از آنها تجدیدنظر به‌عمل آمده باشد، به‌هیچ‌وجه فرجام‌پذیر نیستند؛ به‌بیان دیگر، برای احکام صادره از دادگاه تجدیدنظر در دعاوی مالی نمی‌توان فرجام خواهی کرد.
و ...
دیدگاه خود را ثبت کنید