اهمیت ژئواکونومیک و ژئوپولیتیکی بندر چابهار
وزیر حمل و نقل هندوستان، نیتین گادگاری، بندر چابهار را «دروازه فرصتهای طلایی» نامیده است. بهرهبرداری از این بندر تاکنون یک میلیارد دلار هزینه در برداشته و قرار است شرکت اپراتور ایرانی از محل تسهیلات صندوق توسعه ملی ۴۰۳ میلیون دلار تسهیلات وارد این بندر نماید. شرکت هندی ۸۵ میلیون دلار در گام نخست و ۱۵۰ میلیون دلار در گام دوم در این بندر سرمایهگذاری میکند. پیشبینی میشود سرعت ترانزیت و تجارت به طور چشمگیری افزایش یافته و حجم مبادلات هند و کشورهای حوزه اقیانوس هند با کشورهای آسیای میانه، روسیه، قفقاز و اروپا گسترش یابد. وضع معیشتی مردم شرق کشور از جمله سیستان و بلوچستان و به ویژه چابهار به دلیل ترانزیت کالا از بندر چابهار به کشورهای همسایه نظیر افغانستان، پاکستان و آسیای میانه رو به بهبود خواهد گذاشت و از مهاجرت و اشتغال کاذب در این نواحی خواهد کاست.
به خاطر قرار گرفتن در مسیر کریدور شمال – جنوب، بندر چابهار به توسعه همکاری بین بنادر ایران با بنادر دیگر کشورهای واقع در مسیر شمال – جنوب منجر خواهد شد که به کاهش تنش و ایجاد صلح و دوستی کمک شایانی خواهد کرد. آغاز به کار این بندر میتواند برای هر یک از کشورهایی که در مسیر کریدوری آن قرار دارند درآمد سالانه‌ای بالغ بر یک میلیارد دلار داشته باشد و سه بازار و مرکز حمل و نقل و توزیع بار جهانی یعنی خلیج فارس، اوراسیا و حوزه کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا با شرایطی سهلتر به یکدیگر دسترسی پیدا خواهند کرد. با ایجاد قطبهای خارجی جدید تولیدی، اقتصادی و تجاری، پویایی هر چه بیشتر اقتصادی منطقه را شاهد خواهیم بود. همچنین به لحاظ استراتژیک بهرهبرداری و فعال‌شدن آن میتواند به عنوان یک وزنه متوازن‌کننده برای تنظیم روابط سیاسی _امنیتی دو همسایه و رقیب هستهای جنوب آسیا، یعنی هند و پاکستان تلقی شود.
بندر چابهار برای هند به عنوان خروجی اقیانوس هند در کریدور ترانزیتی بزرگ بینالمللی شمال – جنوب میباشد که دسترسی هند به آسیای میانه و روسیه و در نهایت بازارهای اروپایی را فراهم کرده است. در سال ۲۰۰۳، ایران، هندوستان و روسیه مذاکراتی را در خصوص کریدور شمال – جنوب آغاز کرده بودند که به دلیل نزدیکی هند به آمریکا و ترس از دست دادن حمایت آمریکا عملیاتی کردن مذاکرات با تأخیر مواجه شد. پس از برجام و به دنبال فعالیتهای گسترده چین برای احداث و راهاندازی بندر گوادر در پاکستان (با فاصله دریایی ۱۰۰ کیلومتر و فاصله خشکی ۴۰۰ کیلومتر از بندر چابهار) و ایجاد زیرساختهای لازم برای ورود به اقیانوس هند و ساخت بزرگراه کاشغر در استان سینکیانگ چین و اثبات جدیت حضور پاکستان در کریدور شمال – جنوب، هندوستان بار دیگر به تکاپوی حضور در پروژه افتاد؛ چرا که توسعه بندر گوادر توسط چین سبب خواهد شد که پاکستان موقعیت اقتصادی و استراتژیک خود را در منطقه بهبود بخشد و به علت گذر بزرگراه کاشغر از منطقه مورد مناقشه هند و پاکستان یعنی منطقه کشمیر، پاکستان دست بالاتری را نسبت به هند در منطقه پیدا کند. از طرف دیگر، اختلافات ارضی بین چین و هند در مورد تبت و رقابتهای تجاری و نظامی دو کشور و ترس از دست دادن بازارهای آسیای میانه، نگرانی هند از حضور چین را بیشتر کرده است. در سال ۲۰۱۶ که پروژه بندر گوادر تکمیل شده بود قرارداد بین افغانستان، ایران و پاکستان امضا گردید و در نوامبر ۲۰۱۷ تنها فاز اول پروژه مورد بهرهبردای قرار گرفت.
دیدگاه خود را ثبت کنید