فهرست مطالب
مقدمه
تعریفی جامع از طرحواره درمانی
انواع طرحواره
3 راهبرد رایج در واکنش به طرحوارهها
طرحواره درمانی برا۷ی چه کسانی مناسب است؟
3 مرحله اصلی در طرحواره درمانی
بخشی از متن
مقدمه
طرحواره درمانی schema therapy یکی از شناخته‌شده‌ترین رویکرد‌های روانشناختی است که از پیشینه علمی قوی برخوردار است. طرحواره درمانی برای اولین بار توسط دکتر جفری یانگ مطرح شد. اساس این رویکرد درمانی ریشه در شناخت درمانی دارد که علت اصلی مشکلات انسان‌ها را باورها و افکار آنان می‌داند. اما مفهوم شناخت در این رویکرد از آنچه دکتر آرون بک در شناخت درمانی مطرح میکند کمی پیچیده‌تر است و تمرکز اصلی‌اش روی طرحواره‌های افراد است. یعنی باورهای ریشه‌ای و مستحکمی که اغلب از دوران کودکی وجود داشته و با فرد به بزرگ‌سالی‌اش می‌آیند. این باورها در برخی موارد در بزرگسالی نیز ایجاد میشوند. طرحواره درمانی برای درمان بیشتر بیماری‌های روانی قابل‌استفاده است اما آنچه باید مدنظر قرار گیرد صبر شکیبایی مراجع در طول فرایند درمان است زیرا این درمان اغلب طولانی‌مدت ولی با اثربخشی بالا است. در ادامه به‌صورت مفصل با طرحواره و انواع آن آشنا خواهید شد. طرحواره درمانی schema therapy یکی از شناخته‌شده‌ترین رویکرد‌های روانشناختی است که از پیشینه علمی قوی برخوردار است. طرحواره درمانی برای اولین بار توسط دکتر جفری یانگ مطرح شد. اساس این رویکرد درمانی ریشه در شناخت درمانی دارد که علت اصلی مشکلات انسان‌ها را باورها و افکار آنان می‌داند. اما مفهوم شناخت در این رویکرد از آنچه دکتر آرون بک در شناخت درمانی مطرح میکند کمی پیچیده‌تر است و تمرکز اصلی‌اش روی طرحواره‌های افراد است. یعنی باورهای ریشه‌ای و مستحکمی که اغلب از دوران کودکی وجود داشته و با فرد به بزرگ‌سالی‌اش می‌آیند. این باورها در برخی موارد در بزرگسالی نیز ایجاد میشوند. طرحواره درمانی برای درمان بیشتر بیماری‌های روانی قابل‌استفاده است اما آنچه باید مدنظر قرار گیرد صبر شکیبایی مراجع در طول فرایند درمان است زیرا این درمان اغلب طولانی‌مدت ولی با اثربخشی بالا است. در ادامه به‌صورت مفصل با طرحواره و انواع آن آشنا خواهید شد.
تعریفی جامع از طرحواره درمانی
طرحواره درمانی یا به طور دقیقتر درمان شناختی متمرکز بر طرحواره یک رویکرد درمانی یکپارچهنگر است که بهترین جنبههای درمانهای میانفردی، تجربهای، روانکاوی و رفتاردرمانی شناختی را در قالب یک مدل واحد با هم ترکیب میکند. طرحواره درمانی در کمک به بیماران برای تغییر دادن الگوهای منفی یا ناسازگاری که سالها با آنها زندگی کردهاند، بسیار کارآمد ظاهر شده است، حتی زمانی که تلاشها و روشهای دیگر برای تغییر این الگوها عملاً به بنبست رسیده است، طرحواره درمانی توانسته بیمار را با موفقیت درمان کند. دکتر یانگ و همکارانش گروهی از بیماران را شناسایی کردند که در بهرهمندی از رویکرد استاندارد با مشکل مواجه شده و به نتیجه نرسیده بودند. دکتر یانگ متوجه شد که این بیماران معمولاً زمینهها یا الگوهای تفکر، احساس و رفتار/ مقابلهی دیرپایی دارند که تغییر آنها مستلزم استفاده از ابزارهای مداخلهای متفاوتی است. بنابراین دکتر یانگ تصمیم گرفت، به این زمینهها یا الگوهای عمیقتر بپردازد و آنها را تعدیل کند؛ این الگوها اصطلاحاً “طرحواره” یا “تله زندگی” گفته میشود. طرحوارههایی که این رویکرد درمانی بر آنها متمرکز است، الگوهای دیرپا و خودبراندازانهای هستند که معمولاً در سالهای ابتدایی زندگی شکل میگیرند. این الگوها از احساسات و افکار منفی/ ناکارآمدی تشکیل میشوند که در طول زندگی بارها و بارها تکرار شده و شرح و تفصیل یافته است و اکنون موانعی را برای رسیدن به اهداف یا تامین خواستهها ایجاد میکند. “من یه شکست خوردهام”، “مردم به من اهمیت نمیدن”، “مهم نیستم”، “قراره یه اتفاق بد بیفته”، “مردم من رو به حال خودم رها میکنن”، “هیچ وقت نمیتونم نیازهامو برآورده کنم”، “هیچ وقت نمیتونم به اندازه کافی خوب باشم” و … نمونههایی از باورهای طرحوارهها هستند. هرچند طرحوارهها معمولاً در اوان زندگی، یعنی در دوران کودکی یا نوجوانی شکل میگیرند، امکان ایجاد آنها در سالهای بعد و در دوران بزرگسالی هم وجود دارد. این طرحوارهها به واسطهی سبکهای مقابلهای حفظ طرحواره، اجتناب و جبران در رفتار فرد رسوخ میکنند و استمرار مییابند. طرحواره درمانی به منظور کمک به از بین بردن این الگوهای مقاوم و منفی تفکر، احساس و رفتار و ایجاد جایگزینهایی سالمتر برای آنها طراحی میشود.
و ...
دیدگاه خود را ثبت کنید