توضیحات محصول

عوامل طلاق و پيامدهاي آن در استان گلستان

چكيده 4

مقدمه 5

1- طلاق چيست 6

2- بچه‌هاي طلاق، قربانيان ناسازگاري والدين 6

3- آمار طلاق در سال 95 در كشور 8

4- علل اصلي طلاق در ايران 10

4-1- عوامل فردي 10

4-1-1- ضعف مهارت‌هاي زندگي 10

4-1-2- دروغگويي 11

4-1-3- بدگماني 11

4-1-4- نارضايتي جنسي و خيانت 12

4-1-5) خشونت 12

4-1-6- اعتياد 12

4-1-7- نازايي 13

4-1-8- ازدواج مجدد 13

4-1-9- بيماري رواني 14

4-1-10- نداشتن شناخت 14

4-1-11- تكراري شدن و نبودن هيجان 15

4-٢- عوامل خانوادگي 15

4-2-1- مداخلۀ اطرافيان 15

4-2-2- ازدواج اجباري و نامناسب 16

4-3- عوامل اقتصادي 16

4-3-1- مشکلات مالي 16

4-3-2- بيکاري 17

4-3-3- استقلال خواهي مالي زنان 17

4-3-4- ميزان مهريه و بهروز شدن آن 17

4-3-5- عدم پرداخت نفقه 18

4-٤- عامل اجتماعي 18

4-4-1- تأثير منفي رسانه ها 18

4-٥- عوامل فرهنگي 19

4-5-1- آرمان زدگي و افزايش سطح توقعات 19

4-5-2- کم رنگ شدن ارزش‌هاي اخلاقي و ديني 19

4-5-3- ارتباط نامناسب قبل از ازدواج 19

4-5-4- عدم تناسب و تفاهم ميان زوجين 20

5- آثار و پیامدهای ناشی از طلاق 21

5-1- آثار و عوارض منفی طلاق بر زنان مطلّقه 21

5-2- آثار و عوارض منفی طلاق برای مردان 21

5-3- آثار و عوارض منفی طلاق برای فرزندان 21

5-4- عوارض اجتماعی طلاق 22

5-5- تصور مثبت از پيامدهاي طلاق 22

6- عوامل طلاق در استان گلستان از زبان مسئولين و مردم 22

7- آمار و نمودارهاي طلاق در استان گلستان تا سال 1398 25

نتيجه‌گيري 30

راهکارها 31

منابع: 33

 چكيده بالارفتن ميزان طلاق در دوره ما سبب شده است که مسئله طلاق موردتوجه گروه زيادي از کارشناسان قرار گيرد. در خيلي از موارد حتي گروهي آنرا به عنوان نشانه اي بر از ميان رفتن خانواده در سالهاي آينده تلقي کرده اند. پژوهش حاضر با هدف آسيب شناسي اجتماعي طلاق و به منظور بررسي و شناسايي مهم ترين عوامل فردي، خانوادگي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و نيز ارائۀ تأثيرگذارترين علل در ميان مهم ترين علل شناسايي شدة شکل گيري اين پديده در جامعۀ شهري ايران انجام شده است. يافته‌هاي به دست آمده حاکي از آن است که ضعف مهارت‌هاي زندگي، دروغ گويي، بدگماني، نارضايتي جنسي و خيانت، خشونت، اعتياد، نازايي، ازدواج مجدد و بيماري رواني، مهم ترين علل فردي ؛ مداخلۀ اطرافيان و ازدواج اجباري و نامناسب، مهم ترين علل خانوادگي ؛ مشکلات اقتصادي، بيکاري، استقلال خواهي مالي زنان، ميزان مهريه و به روز شدن آن و عدم پرداخت نفقه، مهم ترين علل اقتصادي ؛ تأثير منفي رسانه‌ها، مهم ترين علت اجتماعي و آرمان زدگي و افزايش سطح توقعات، کم رنگ شدن ارزش‌هاي اخلاقي و ديني، ارتباط نامناسب قبل از ازدواج، عدم تناسب و تفاهم ميان زوجين و تصور مثبت از پيامدهاي طلاق، از مهم ترين علل فرهنگي شکل گيري طلاق در جامعۀ شهري ايران بوده‌اند. در نهايت نيز پيشنهادهايي به منظور بهبود وضعيت موجود ارائه شده است. واژگان کليدي : آسيب شناسي اجتماعي، طلاق، شهر، ايران، تحليل ثانويه. مقدمه ضعف بنيه فرهنگي و عدم آگاهي و پايبندي به ايمان و تقيدات مذهبي خانواده‌ها، بخصوص در ميان والدين؛ به عنوان مهمترين عامل سستي روابط خانوادگي و در نتيجه افزايش طلاق در ايران اعلام شد. معضلات اجتماعي مانند افزايش نرخ طلاق و گسترش اضطراب در ميان جوانان، اين روزها مورد بحث رسانه هاي همگاني و موضوع بسياري از همايش‌ها و سمينارها در سراسر کشور قرار گرفته و بسياري از آنها حاوي آمارهاي بسيار تکان دهنده اي است. 1- طلاق چيست « طلاق » اسمی برای تطلیق است یعنی از بین بردن قید و اصطلاح شرعی به معنای از بین بردن قید نکاح است . درکتب لغت ، برای واژه طلاق معنای گوناگونی گفته شده است مانند : رهایی ، آزاد کردن ، ترک کردن ، مثلاً گفته می شود : « طلقت القوم . قوم را ترک کردم » طلاق در اصطلاح شرعی عبارت است از « ازله قید النکاح بصیغه مخصوصه » طلاق ، گسستن و از بین بردن قید ازدواج با لفظ مخصوص است . ( گواهی ، 1373 ) 2- بچه‌هاي طلاق، قربانيان ناسازگاري والدين طبق آخرين آمار ارائه شده از سوي رئيس مجتمع قضايي شماره 2 خانواده، 6 ميليون زن مطلقه در كشور وجود دارد. اين به گواهي جامعه‌شناسان و روان‌شناسان، حكايت از وجود 6 ميليون زني مي‌كند كه هر روز با مشكلاتي تازه در جامعه دست و پنجه نرم مي‌كنند. از دردسرهاي اقتصادي و رفاهي گرفته تا مشكلات فرهنگي و اجتماعي. درباره وضعيت اين زنان، تحقيقات ميداني و آماري بسياري انجام شده و البته مسائلي نيز پوشيده مانده است. 3- آمار طلاق در سال 95 در كشور به اعتقاد کارشناسان آمار طلاق در ایران به زلزله ای خاموش تبدیل شده است که هر روز در حال تکان دادن جامعه می باشد. بر اساس آمار اعلام شده روزانه 434 طلاق در کشور رخ می دهد به عبارتی هر ساعت 18 طلاق! 4- علل اصلي طلاق در ايران آمارها حاكي از آن است كه در دهه اخير درصد طلاق به شدت بالا رفته، به طوري كه در شهرهاي بزرگ از هر سه ازدواج، يكي به طلاق منجر مي‌شود. اين وضعيت بسيار نگران‌كننده است و براي حل آن بايد اول دلايل آن را دانست. 4-1- عوامل فردي 4-1-1- ضعف مهارت‌هاي زندگي عدم انتقال صحيح شيوه‌هاي زندگي به نسل جديد براي ورود به زندگي مشترک، به دليل کم توجهي نهادهاي غير رسمي و رسمي (خانواده، آموزش و پرورش، دين و...)، آن هم در عصر جديد، باعث اختلال در زندگي مشترک و روابط زناشويي زوجين جوان شده است. آشنا نبودن نسل جوان با مهارت‌هاي لازم براي داشتن روابط سالم و آداب صحيح زندگي مشترک، منطبق با فرهنگ بومي خانواده‌هاي ايراني، از جمله : 5- عوامل طلاق در استان گلستان از زبان مسئولين و مردم متقاضیان طلاق در گلستان که 69.4 درصد را مردان و 64.4 درصد را زنان تشکیل می‎دهند و همچنین میزان طلاق توافقی در استان نسبت به سال گذشته 10 درصد افزایش یافته است. با وجود اینکه در کشور ما نزدیک به 22 سازمان از جمله بهزیستی، آموزش و پرورش، قوه قضائیه، شهرداری، شوراها، بهداشت و درمان و ... پیگیر موضوعات اجتماعی هستند و سالانه میلیاردها تومان بودجه هزینه می‎شود، متاسفانه آسیب‎های اجتماعی همچون: کاهش سن بیوه‎گی، افزایش طلاق و کاهش ازدواج …. کاملا ملموس و آشکار هستند.

با اشاره به آمار ازدواج در سال‎های 1392 و 1393 در استان گلستان در شش ماهه اول سال 1392 تعداد 10 هزار و 868 نفر ازدواج کردند که این رقم در مدت مشابه سال 1393 به 10 هزار و 235 مورد رسیده که نشان می‎دهد ازدواج در استان 5.82 درصد کاهش داشته است و در شش ماهه اول سال 1392، یک‎هزار و 541 فقره طلاق به ثبت رسید که این میزان در سال جاری با 13.36 درصد افزایش به یک‎هزار و 747 مورد ارتقا یافته است. اما در سال 1398، 4016 طلاق به ثبت رسيده است كه نشان از افزايش چشمگير آمار طلاق در استان گلستان است. آمار در سال‌هاي پيشين، با آمار سال 98 در حوزه طلاق در استان گلستان متفاوت است و روند رو به رشدی را شاهد هستیم و تحلیل دقیق و واقع بینانه ای در خصوص این آمار و چرایی روند افزایشی و رو به رشد آمار طلاق در استان گلستان نسبت به دیگر استان های کشور وجود ندارد.

در سال 1398، طول مدت ازدواج تعداد 267 زوج (6/6 درصد) كمترا ز يكسال و طول مدت ازدواج تعداد 969 زوج (1/24 درصد) كمتر از 4 سال بوده است. 

وقوع طلاق در 10 شهرستان استان روند افزایشی را نشان داده و کمترین میزان طلاق در شهرستان های گاليكش، گمیشان، بندرگز، بندرتركمن، مراوه تپه و آق قلا است. آمارها نشان مي‌دهد كه در مناطق تركمن‌نشين استان گلستان به جز گنبد، به مراتب ميزان طلاق پايين بوده و دوام و استحكام زندگي بالاتر است. در شهرهای گرگان و گنبدکاووس بیشترین میزان طلاق نیز در دفاتر ازدواج و طلاق به ثبت رسیده است. اين مي‌تواند به اين دليل باشد كه در اين دو شهرستان چندين گروه از اقوام زندگي كرده و همچنين عمده دليل ديگر اين است كه از ديگر شهرستان ها نيز براي ثبت طلاق به اين دو شهرستان مراجعه مي‌كنند. به اين ترتيب كه به عنوان مثال در شهرستان گاليكش دفترخانه‌اي براي طلاق وجود ندارد. 

منابع:

- آقاجاني مرسا، حسين (١٣٨٤). «عوامل مؤثر بر طلاق بر حسب طبقۀ اجتماعي، مورد مطالعه : شهر تهران ». جامعه شناسي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد آشتيان، ش ٢: ٦٤-٣١.

- اسحاقي، محمد؛ سيده فاطمه محبي، ستار پروين و فريبرز محمدي (١٣٩١). «سنجش عوامل اجتماعي مؤثر بر درخواست طلاق زنان در شهر تهران ». زن در توسعه و سياست، دورة دهم، ش ٣: ١٢٤-٩٧.

- بهشتيان، محمد(١٣٩٣). «مقايسۀ بين متغيرهاي جمعيت شناختي، فرهنگي و مذهبي زوج‌هاي عادي و متقاضي طلاق در شهر تهران در سال ١٣٩٣». جامعه پژوهي فرهنگي، سال پنجم، ش ٢: ٥٣-٣٧.

- توسلي، غلامعباس و علي غياثي ندوشن (١٣٩٠). «عوامل اجتماعي طلاق طي يک دهۀ اخير، مورد مطالعه استان يزد سال‌هاي ٨٦-٨٠». مطالعات توسعۀ اجتماعي ايران، سال سوم، ش ٤: ٤٩-٣٥.

- حبيب پور گتابي، کرم و حسين نازک تبار(١٣٩٠). «عوامل طلاق در استان مازندران ». مطالعات راهبردي زنان، سال چهاردهم، ش ٣٥: ١٢٧-٨٧.

- حکيم، سيد منذر و بتول زاهدي فر(١٣٨٩). «علل طلاق و راهبردهاي کاهش آن از ديدگاه قرآن با روش ترتيب نزول ». مطالعات راهبردي زنان، سال سيزدهم، ش ٤٩: ٣٤٨-٢٩٣.

- رياحي، محمد اسماعيل ؛ علي وردي نيا و اکبر بهرامي کاکاوند(١٣٨٦). «تحليل جامعه شناختي طلاق، مطالعۀ موردي شهرستان کرمانشاه ». پژوهش زنان، دورة پنجم، ش ٣: ١٤٠-١٠٩.

- زرگر، فاطمه و حميد طاهر نشاط دوست (١٣٨٦). «بررسي عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان ». خانواده پژوهي، سال سوم، ش ١١: ٧٤٩-٧٣٧.

- شهولي، کيامرث و سلطانمراد رضايي فر(١٣٩٠). «بررسي علل ناسازگاري و طلاق در خانواده‌هاي شهرستان ايذه ». خانواده پژوهي، سال دوم، ش ١: ١٣٨-١١٣.

- صديق سروستاني، رحمت الله (١٣٨٧). آسيب شناسي اجتماعي ؛ جامعه شناسي انحرافات اجتماعي. تهران : سمت، چ دوم.