پايان نامه بررسي اثربخشی درمان با رويكرد طرحواره محور بر افزايش رضايت زناشويی زنان خوابگاه

توضیحات محصول

پايان نامه روانشناسي بررسي اثربخشي درمان بر اساس رويكرد طرحواره محور بر افزايش رضايت زناشويي زنان خوابگاه دانشكده علامه طباطبايي

فصل اول:
1-1. مقدمه
1-2. بیان مساله
1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق
1-4. اهداف تحقیق
1-5. فرضیه‌های تحقیق
1-6. متغیرهای تحقیق
1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان اختصاصی

فصل دوم:
2-1. خانواده
2-2. ازدواج
2-3. رضایت زناشویی
2-4. عوامل موثر بر رضایت زناشویی
2-4-1. سن ازدواج و رضایت‌مندی زناشویی
2-4-2. جنس و تفاوتهای جنسیتی در رضایت زناشویی
2-4-3. مهارت‌های ارتباطی و رضایت زناشویی
2-4-4. تفکر و شناخت در رضایت زناشویی
2-4-5. سوابق تربیتی و خانوادگی و رضایت زناشویی
2-4-6. خانواده اصلی و نقش شناخت‌ها، اندیشه و باورهای زیر بنایی در رضایت زناشویی
2-5. طرحواره
2-5-1. طرحواره‌ها و افکار خودکار
2-5-2. طرحواره‌ها و اسنادها
2-5-3. طرحواره‌ها و انتظارات
2-5-4. طرحواره‌ها و فرضیات
2-5-5. طرحواره‌ها و استانداردها
2-5-6. نقش طرحواره‌ها در روابط خانوادگی
2-5-6- الف). شکل گیری طرحواره‌های خانوادگی
2-5-7. طرحواره‌های ناکارآمد
2-5-8. منشاء طرحواره‌های ناکارآمد اولیه
2-5-9. انواع طرحواره‌های ناکارآمد اولیه
2-5-9- الف). حوزه اول: بریدگی و طرد
2-5-9- ب). حوزه دوم: خود گردانی و عملکرد مختل
2-5-9- ج). حوزه سوم: محدودیت‌های مختل
2-5-9- د). حوزه چهارم: معطوف به دیگری بودن
2-5-9- ر). حوزه پنجم: گوش به زنگی بیش از حد و باز داری
2-5-10. خصوصیات طرحواره‌های ناکارآمد اولیه
2-5-11. سبک‌های مقابله‌ای ناکارآمد
2-5-12. طرحواره درمانی
2-5-12- الف). شناسایی و ارزیابی طرحواره‌های ناکارآمد اولیه
2-5-12- ب). تغییر، اصلاح و بازسازی طرحواره‌های ناکارآمد اولیه
2-5-13. بازسازی طرحواره‌های حاصل از خانواده اصلی در رویکرد طرحواره- محور
2-5-13- الف). راهبردهای تجربی (هیجانی)
2-5-13- ب). راهبردهای شناختی
2-5-13- ج). تکنیک‌های بین فردی
2-5-13- د). الگو شکنی رفتاری
2-6. حمایت پژوهشی از اثر بخشی رویکرد طرحواره- محور

فصل سوم:
3-1. روش پژوهش
3-2. جامعه آماری، نمونه پژوهش و روش نمونه گیری
3-3. روش جمع آوری داده‌ها
3-4. ابزار پژوهش و اعتبار و پایایی آزمونها
3-4-1. فرم مشخصات دموگرافیک، نمونه مورد پژوهش
3-4-2. پرسشنامه DASS
3-4-3. پرسشنامه فرم کوتاه طرحواره یانگ (YSQ)
3-4-4. پرسشنامه رضایت زناشویی امزیچ

فاقد فصل 4 و 5
-1. مقدمه
خانواده، واحدی‌اجتماعی و نظامی سازمان یافته است که در بقا و رشد نوع بشر نقش بسیار با اهمیتی را داراست و بنیادی‌ترین نهاد جامعه محسوب می‌شود. خانواده‌های با کارکرد سالم، به‌سالم سازی فضای جامعه یاری رسانده و زمینه رشد و شکوفایی اعضای خود را فراهم می‌کنند. خانواده بستر رشد و رفاه جسمی و روانی اجتماعی کودک و عامل تحقق و تعادل فیزیکی، روانی و اجتماعی انسانهاست. یکی از مهمترین عوامل پیش بینی کننده بهداشت روانی افراد متاهل، روابط با همسر است (لاسول  و لاسول، 1991). روابط با همسر عنصر اصلی زندگی عاطفی و اجتماعی فرد است و نداشتن رضایت زناشویی به توانایی زوجین برای برقراری روابط توام با خوشنودی با‌فرزندان و‌همچنین سایر افراد‌خانواده آسیب می‌رساند. روابط‌مطلوب توام‌با رضایت در درون خانواده به سازگاری موثرتر افراد در موقعیت‌های گوناگون یاری می‌رساند و‌از طرف دیگر تعارضات زناشویی،  زمینه آسیب‌های روانی را فراهم می‌کند. زندگی مشترک در طبیعت ذاتی خود موجب تعارضات و چالش‌هایی در روابط میان زوجین می‌شود (وینچ  و همکاران، 1974).
رویکردهای گوناگون زوج درمانی با هدف کاهش تعارضات و آشفتگی‌های ارتباطی میان زوجین به وجود آمده است (میستی،  2004). مشاوره زوجین براساس این فرضیه است که مشکلات افراد در زمینه روابط زناشویی از طریق مشاوره بهتر بر طرف می‌گردد. مروری بر ادبیات تحقیقاتی در این زمینه که از اولین سالهای 1996 انجام شده کارایی خانواده و زوج درمانی را در درمان زوج‌های ناسازگار مورد تاکید قرار می‌دهد. (روزن- گاردن  و همکاران، 2004).

1-2. بیان مساله
از دهه 1990 به بعد، مطالعات علمی پیرامون رضایت زناشویی  افزایش یافته و در مقایسه با یافته‌های علمی دهه‌های گذشته، حجم زیادی از این تحقیقات به جنبه‌های گوناگون رضایت زناشویی اختصاص یافته است (برادبری،  فینچمن  و بیچ ، 1999). رضایت زناشویی، نشانگر استحکام و کارآیی نظام خانواده است. سعادت و سلامت خانواده به وجود ارتباطات سالم و بالنده زوجین بستگی دارد و چنانچه پایه خانواده از استحکام لازم برخوردار نباشد، پیامد منفی آن انواع مشکلات جسمی و روانی است (ستیر،  ترجمه بیرشک؛ 1370).
امروزه میزان‌زیادی از نابهنجاری‌های روان‌شناختی و مشکلات بهداشت روانی ناشی از ارتباط‌های مختل، تعارض‌ها و کشمکش‌های درون خانواده و ناتوانی در مسائل خانوادگی‌است (خمسه، 1382). عوامل موثر بر‌رضایت زناشویی بارها توسط محققان مطرح شده است. پیچیدگی مفهوم رضایت زناشویی و عوامل بسیار گوناگون تاثیر گذار در آن، عرصه چالش برانگیزی را به وجود آورده است. سازگار شدن با فرد دیگری که به فرهنگ و زمینه خانوادگی دیگری تعلق دارد، دشوار است؛ در حالی که تغییرات چرخه زندگی نیز به این پیچیدگی می‌افزاید. از طرف دیگر، این فرض نیز وجود دارد که ممکن است‌تاثیراتی که هر‌فرد از‌محیط اولیه‌خود وارد زندگی زناشویی می‌کند در رضایت یا عدم رضایت آن نقش داشته باشد. بخشی از این تاثیرات، طبق نظر یانگ (1999- 1990) حاصل طرحواره‌هایی هستند که فرد به طور ناخودآگاه همراه با خود وارد زندگی مشترک کرده و این طرحواره‌ها خواه ناخواه بر آن تاثیر می‌گذارند. یانگ و همکاران (2003) معتقدند که برخی از طرحواره‌ها به خصوص طرحواره‌هایی که در نتیجه تجارب بد کودکی ایجاد شده‌اند، ممکن است هسته اصلی اختلالات رفتاری مزمن و دیگر مشکلات بین فردی باشد. برای بررسی این ایده، یانگ مجموعه‌ای از طرحواره‌ها، که آنها را طرحواره‌های ناکارآمد اولیه  می‌نامند، مشخص نمود و طرحواره درمانی  را برای تغییر آنها پیشنهاد کرد. طرحواره درمانی یک درمان ترکیبی است‌که به‌وسیله یانگ (1990) براساس‌مفاهیم درمان‌شناختی- رفتاری رشد یافت. این رویکرد بر کشف ریشه‌های تحولی،  مشکلات روان شناختی  و کشف طرحواره‌های ناکارآمد اولیه تاکید می‌کند (یانگ و همکاران، 2003).
اکثر افرادی که برای درمان اختلافات زناشویی مراجعه می‌کنند از اصلاح و تغییر الگوهای رفتاری و باورهای هسته‌ای  خود ناامید شده‌اند و اصرار می‌ورزند که این باورهای زیر بنایی (طرحواره‌ها) و رفتارها به صورت جزء جدایی ناپذیر وجودشان است و در نتیجه نمی‌توانند آنها را تغییر دهند (یانگ و همکاران، همان منبع). یکی از چالش‌هایی که امروزه درمانگران با آن روبرو هستند ارائه راهبردهای درمانی  موثر برای‌مراجعان است تا بتوانند در سایه آن انواع مشکلات خود را در زمینه‌های مختلف زندگی فردی و خانوادگی حل کنند.
با توجه به آنچه در بالا ذکر شد، پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال است که، آیا آموزش براساس رویکرد طرحواره- محور بر افزایش رضایت‌مندی زناشویی زنان موثر است؟

1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق
رضایت زناشویی جهت گیری و نگرش مثبت زوجین را نسبت به جنبه‌های گوناگون زندگی زناشویی نشان می‌دهد (هاوکینز،  1968؛ به نقل از برنشتاین و برنشتاین، 1986؛ ترجمه سهرابی، 1382). کاهش یا فقدان رضایت زناشویی، یکی از مهمترین علل‌مراجعه زوج‌ها به‌مشاوران و‌درمانگران خانواده‌می‌باشد. ناهنجاری‌های خانوادگی و زندگی زناشویی از عوامل خطر ساز بروز آسیب‌های روان شناختی در زوجین و فرزندان آنهاست و نظام خانواده را که در واقع زیر بنای جامعه سالم است، مورد تهدید قرار می‌دهد. از طرف دیگر با پیچیده‌تر شدن جوامع و روابط انسانی، ضرورت یافتن ابزارهای نظری و کاربردی متنوع که با پیشرفت‌ها و تحقیقات علمی روز دنیا هماهنگی داشته باشد، روز به روز بیشتر احساس می‌شود. با این وجود پژوهش‌های انجام شده درباره روش‌های درمانی جدید در حوزه خانواده درمانی و زوج درمانی در جامعه ایرانی محدود و ناکافی به نظر می‌رسد.

 

-4. اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف کلی این‌تحقیق بررسی اثر‌بخشی درمان براساس رویکرد طرحواره- محور بر افزایش رضایت زناشویی زنان است.

هدف کاربردی: بهره‌گیری از راهبردهای درمانی رویکرد طرحواره- محور به منظور تغییر و اصلاح طرحواره‌های ناکارآمد زنان متاهل و کمک به توانمندی آنان در ایجاد، حفظ و افزایش رضایتمندی در زندگی زناشویی.

 

1-5. فرضیه‌های تحقیق

فرضیه‌ی اصلی:

1) درمان براساس رویکرد طرحواره- محور بر افزایش رضایت زناشویی زنان موثر است.

فرضیه‌های فرعی:

2) درمان براساس رویکرد طرحواره- محور در بهبود نحوه ارتباط زناشویی زنان موثر است.

3) درمان براساس رویکرد طرحواره- محور در بهبود روش‌های حل تعارض زنان موثر است.

4) درمان براساس رویکرد طرحواره- محور در بهبود رابطه جنسی زنان موثر است.

 

1-6. متغیرها

متغیر مستقل: درمان طرحواره- محور است که توسط یانگ و همکارانش (2003-1990) توسعه یافته و یک درمان ترکیبی است.

متغیرهای وابسته: متغیرهای رضایت زناشویی، نحوه ارتباط، حمل تعارض و رابطه توسعه یافته و یک درمان ترکیبی است.

متغیرهای وابسته: متغیرهای زناشویی، نحوه ارتباط، حمل تعارض و رابطه جنسی هستند که توسط‌پرسشنامه رضایت‌زناشویی انریچ (ENRICH) اندازه گیری می‌شوند.

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی واژگان اختصاصی

تعریف مفهومی رضایت زناشویی: حالتی از رضایت و خشنودی در ازدواج است که از جنبه‌های درون فردی، تجارب ذهنی خوشایند و از جنبه میان فردی، هماهنگی میان انتظارات یک فرد با طرف مقابل است که در زمینه‌های گوناگونی چون سبک زندگی، ارتباط، رابطه‌جنسی، درآمد‌و تصمیم‌گیری وجود دارد (برنشتاین و برنشتاین، 1986؛ ترجمه سهرابی، 1384؛ گاتمن و همکاران، 1993).