توضیحات محصول

نقش زنان در فعاليتهاي اجتماعي، اقتصادي و ... در جامعه

فرمت فایل اصلی: doc

تعداد صفحات: 238

مقدمه ۷
۱-۱- بیان مساله ۱۲
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق ۱۴
۱-۳- فرضیه ۱۹
۱-۴- اهداف تحقیق ۱۹
۱-۵- پیشینه تاریخی ۲۰
الف) نقش زنان روستایی قبل از اصلاحات ارضی ۲۳
ب) نقش زنان روستایی بعد از اصلاحات ارضی ۲۵
ج) نقش زنان روستایی بعد از انقلاب جمهوری اسلامی ۲۶
پیشینه مطالعات در رابطه با زنان در ایران ۲۸
۱-۶- روش شناسی تحقیق ۳۰
۱-۷- محدودیتهای پژوهش ۳۵
۱-۸- تعریف اصطلاحات و واژه‌ها ۳۶
تواناسازی ۳۶
توسعه ۳۶
قرار دادن زنان در جریان اصلی توسعه ۳۷
زن در توسعه ۳۷
نیروی کاردستمزدی ۳۷
کارخانه برای کارفرما ۳۸
کاربرای خود ۳۹
کاریاوری ۳۹
کارخانوادگی بدون دستمزد ۴۰
۲-۱- توسعه و اهداف آن «دیدگاههای نظری» ۴۲
نواحی جهانی ۴۷
۲-۲- توسعه با تاکید بر نقش زنان ۴۹
۲-۳- دیدگاههای موجود در تئوری زن و توسعه ۵۴
رفاه ۵۵
فقرزدایی ۵۶
برنامه‌های فقرزدایی و اشتغال‌زا برای زنان ۵۷
کارآیی ۶۰
برابری ۶۱
توانبخشی ۶۳
۲-۴- نقش مشارکت زنان در اقتصاد روستایی ۶۳
۲-۴-۱- اهمیت اشتغال زنان در مناطق روستایی ۶۵
۲-۴-۲- جایگاه زنان در توسعه روستایی و کشاورزی ۶۹
۲-۴-۳- نقش زنان روستایی در دامداری ۷۵
۲-۴-۴- صنایع دستی ۸۰
۲-۴-۴-۱- تاریخچه صنایع روستایی در ایران ۸۰
۲-۵-۴-۲- اهداف ایجاد صنایع روستایی ۸۲
۲-۴-۴-۳- نقش زنان روستایی در تولید صنایع دستی ۸۲
۲-۴-۴-۴- اثرات صنایع روستایی بر اشتغال زنان روستایی ایران ۸۴
۱- تواناسازی زنان ۸۵
۲- کاهش بار تکفل ۸۵
۳- مهیاسازی امکان اشتغال مناسب در محیط روستا ۸۵
۴- دسترسی افراد به فرصتهای آموزش حرفه‌ای ۸۵
۵- تقویت حس استقلال حرفه‌ای ۸۶
۶- مهیاسازی زمینه‌های اشتغال بیشتر زنان در آینده ۸۶
۲-۵- اهرم آموزش و کیفیت بهره‌گیری زنان ۸۶
۲-۶- توسعه پایدار و نقش محوری زیست محیطی زنان روستایی ۹۱
۲-۷- مسائل و مشکلات زنان روستایی ۹۶
۱- مشکلات آموزشی زنان روستایی: ۹۶
۲- مشکلات اقتصادی – اجتماعی زنان روستایی ۹۸
۳- عدم مشارکت زنان روستایی در تشکلهای مردمی ۹۹
۴- کمبود متخصصان زن برای آموزش زنان روستایی ۱۰۱
۵- عدم مشارکت زنان روستایی در طرحهای اجرایی ۱۰۲
۶- مسائل فرهنگی زنان روستایی ۱۰۲
۷-مشکلات مربوط به دسترس نبودن خدمات آموزشی- ترویجی برای زنان روستایی ۱۰۳
۳-۱- موقعیت، حدود و وسعت ۱۰۷
۳-۲- توپوگرافی ۱۰۸
۳-۳- اقلیم ۱۱۲
۳-۳-۱- شرایط اقلیمی منطقه ۱۱۲
۳-۳-۲- درجه حرارت ۱۱۳
۳-۳-۳- بارندگی ۱۱۴
۳-۳-۴- رطوبت نسبی ۱۱۶
۳-۳-۵- تبخیر ۱۱۶
۴-۱- توزیع و تراکم جمعیت ۱۱۹
۴-۲- ساخت جنسی و سنی ۱۲۰
۴-۳- نیروی انسانی و اشتغال ۱۲۲
۴-۳-۱- جمعیت شاغل بر حسب گروههای عمده فعالیت ۱۲۴
۴-۴- جمعیت و تغییرات آن ۱۲۴
۴-۵- عناصر جمعیتی ۱۲۷
۴-۵-۱- میزان موالید در شهرستان تالش ۱۲۷
۴-۵-۲- باروری ۱۲۸
۴-۵-۳- مرگ و میر ۱۲۸
۴-۵-۴- رشد جمعیت در شهرستان تالش ۱۲۹
۴-۵-۵- مهاجرت در شهرستان تالش ۱۳۰
۴-۶- وضع سواد و کیفیت آموزش ۱۳۱
۴-۶-۱- بررسی وضع سواد در شهرستان تالش ۱۳۱
۴-۶-۲- آموزش ۱۳۳
۴-۶-۳- نهضت سوادآموزی ۱۳۵
۴-۷- بهداشت و درمان ۱۳۷
۴-۸- شاخصهای بهداشتی ۱۳۸
۵-۱- عوامل موثر بر نقش و سهم زنان در فعالیتهای روستایی منطقه ۱۴۰
۵-۱-۱- بستر اکولوژیکی و عمومی منطقه مورد مطالعه ۱۴۰
۵-۱-۲- بستر جمعیتی روستاهای منطقه مطالعاتی ۱۴۴
حجم خانوار ۱۴۵
۵-۱-۳- متغیرهای اکولوژیکی- اقتصادی در روستاهای شهرستان تالش ۱۴۶
۵-۱-۴- سهم زنان در فعالیتهای اقتصادی روستا ۱۴۸
۵-۱-۵- نقش و حیطه کارزنان در فعالیتهای غیر زراعی ۱۵۲
۵-۱-۵-۱- دامداری و پرورش طیور ۱۵۳
۵-۱-۵-۲- زنبورداری ۱۵۷
۵-۱-۵-۳- نوغانداری ۱۵۹
۵-۱-۵-۴- صنایع روستایی ۱۶۱
صنایع تبدیلی – صنایع دستی ۱۶۲
۵-۲- ویژگیهای اجتماعی – اقتصادی فعالیتهای زنان روستایی منطقه ۱۶۶
۵-۲-۱- تفاوتهای جنسی در نحوه بهره گیری از سواد و تأثیر آن بر اقتصاد روستایی منطقه ۱۶۶
۵-۲-۲- کم و کیف درگیری زنان در انواع فعالیتها ۱۷۰
۵-۲-۳- منزلت اجتماعی و اشتغال زنان ۱۷۹
۵-۲-۴- جایگاه اشتغال زنان و درآمد خانوار در منطقه ۱۸۳
۵-۲-۵- نقش و جایگاه تصمیم گیری و مدیریتی زنان در امور تولیدی وخانوادگی ۱۹۰
۵-۳- نقش زنان روستایی تالش در حمایت و حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست: ۱۹۷
نتیجه گیری ۲۰۴
پیشنهادات ۲۰۵
آموزش زنان = آموزش جامعه ۲۰۵
پیوستها ۲۰۸
نقش سازمانهای غیر دولتی NGO و مشارکت زنان در پروژه‌های توسعه: ۲۰۸
سیاست ملی‌زنان روستایی جمهوری اسلامی ایران: ۲۱۴
هدف ۱ ۲۱۵
حفظ کیان خانواده ۲۱۵
سیاستها ۲۱۵
هدف ۲ ۲۱۶
کاهش فقر و تأمین عدالت اجتماعی ۲۱۶
سیاستها ۲۱۷
هدف۳ ۲۱۸
رشد سواد آموزی و گسترش تسهیلات آموزشی ۲۱۸
سیاستها ۲۱۸
هدف ۴ ۲۱۹
تأمین نیازهای بهداشتی ۲۱۹
سیاستها ۲۱۹
هدف ۵ ۲۲۰
ارتقای منزلت زنان روستایی ۲۲۰
سیاستها ۲۲۰
فهرست منابع مأخذ فارسی ۲۲۲
فهرست منابع و ماخذ لاتین ۲۲۷

 -1- بيان مساله:
از آنجائيكه سازماندهي توليد در بسياري از روستاهاي كشورمان بر سازمان خانوادگي استوار است، مي‌توان بر اهميت نقش افراد خانواده پي برد. با توفيق در تقسيم كار جنسيتي در واحد خانوار روستايي، مي‌توان به وظائف بيشمار آشكار و نهان زنان در مقابل وظايف مردان (بويژه نقش سرپرست خانوار) اشاره كرد. بطور كلي در كنار كاركرد خانوادگي (نگهداري و پرورش كودكان و انجام خدمات مربوط به خانه) و ايفاي نقش همسري زنان روستايي چه به صورت مستقيم و يا غير مستقيم در امور گوناگون مربوط به توليد نيز نقش دارند. هر چند كه كمتر به عنوان شاغل محسوب مي‌گردند و عمدتاً اينگونه وظائف با امور خانه‌داري ادغام گرديده و جزو وظائف روزمره آنان به شمار مي‌رود. بنابراين نقش توليدي زنان روستايي به صورتي پنهان به انجام رسيده و كمتر تجلي اقتصادي و حتي اجتماعي يافته است. اگر چه تاثير اينگونه فعاليتها در درآمد كل خانوار غير قابل انكار مي‌باشد ليكن، سنجش ميزان اين تاثير و اثرات حذف آن از درآمد خانوار مشكل است چرا كه درآمد زنان عمدتاً به صورت جانبي بوده و صرف موارد روزمره و هزينه‌هاي جاري كودكان و … مي‌گردد و يا اصولاً ماهيت برخي از فعاليتهاي زنان به گونه‌اي است كه بيش از آنكه درآمد زا باشد، سبب صرفه‌جويي در هزينه‌هاي جاري خانوار مي‌گردد.
و...

1-2- اهميت و ضرورت تحقيق:
در مورد كار سخت و طاقت فرساي زنان روستايي بسيار نوشته‌اند، محققين متعددي نشان داده‌اند كه زنان روستايي در بسياري از نقاط جهان از فقر و سختي معيشت در عذابند، گزارشهاي فراواني در مورد نقش موثر زنان روستايي در تامين نيروي كار كشاورزي، توليد مواد غذايي، فرآوري محصولات زراعي و دامي و … تدوين شده است.
اما شايد آنقدر كه پژوهشگران از شرايط كار و زنان روستايي متاسف مي‌شوند زنان روستايي از آنچه كه هستند كمتر رنج مي‌برند و نسبت به آنچه مي‌توانند باشند و بايد باشند تصوير روشني در ذهن ندارند.
ملاك پژوهش‌گران و انديشمندان مسائل زنان روستايي شاخصهايي از زندگي است كه در مخيله زنان روستايي هم شايد نگنجد، معيار اينكه زن روستايي هم انسان است، حق حيات و تصميم‌گيري دارد، اجازه انتخاب بايد داشته باشد استقلال اقتصادي مي‌تواند موجب توانمندي او در تربيت فرزندان بشود، مشاركت مي‌تواند لذت مفيد بودن براي جامعه را به او بچشاند.
اينها معيارهايي است كه شايد زن روستايي چندان به آن نيانديشيده ولي حداقل پنجاه سال است كه دنيا به آن فكر مي‌كند. گرچه برخي از كشورها در منظومه آنچه كه دنيا به آن انديشيده، قرار نگرفته‌اند و يا خيلي دير به اين مدار پيوسته‌اند ولي بهر حال براي هر كشوري كه خواستار تعالي انسان‌ها از جمله زنان روستايي است شناخت آنچه كه ديگران گفته‌اند و عمل كرده‌اند ضروري است.
براي به دست آوردن يك معناي مفيد و عامي از توسعه امور زنان، بايد دو مفهوم برابري جنسيتي و مشاركت در فرايند توسعه كنار يكديگر واقع شوند.
با توجه به واقعيتهاي ملموس جهاني، متاسفانه زنان از موقعيتي نامطلوب در سطح بين‌المللي برخوردارند كه بر اساس بررسي انجام شده در كتاب زنان جهان (1970-1990) كه توسط سازمان ملل متحد منتشر شده است اين واقعيت آشكار شده كه چه در كشورهاي در حال توسعه و چه در كشورهاي توسعه يافته- اعم از فقير و غني- تمامي اطلاعات موجود نشانگر تبعيض عليه زنان است و آنها از كليه امكانات لازم جهت بالا بردن اوضاع كمي و كيفي خود محروم مانده‌اند و در برنامه‌ريزي نيز حداكثر از اولويتهاي ثانوي برخوردار مي‌شوند.
پستهاي كليدي در سطح جهان بندرت به زنان تعلق دارد و آنها كمتر در مسائل مربوط به جامعه حضور فعال دارند و قوانين نيز تا به امروز معمولاً به طور مغرضانه‌اي عليه زنان اجرا شده و ادامه يافته است.
با اينكه در اكثر جوامع، زنان بيش از مردان كار مي‌كنند ليكن در محاسبات اقتصادي يا نقش آنان كم‌رنگ تلقي شده يا اصلاً به حساب نمي‌آيد و از اهميت توليدي و اقتصادي كمتري برخوردارند. لذا بار كمتري از رشد و توسعه جوامع را به خود اختصاص مي‌دهند. اگر حقوق حقه زنان براي كار در خانه، كشاورزي، نگهداري، حمايت و پرورش اعضاي خانواده يا مديريت خانه ملحوظ شود و آمار و ارقام- در جهان- آن را منعكس نمايد، سطح بازدهي جهاني 25 تا 30 درصد افزايش خواهد يافت.
لازم به ذكر است كه 120 ميليون نفر كودكاني كه هرگز به مدارس راه نيافته‌اند 81 ميليون نفر (دوسوم) از آنان را دختران تشكيل مي‌دهند اين عدم سرمايه‌گذاري و نابرابري درمناطق روستايي به مراتب مشهود است چنان كه بر مبناي گزارش توسعه انساني 1994 با مقايسه در ميان كشورهايي كه آمار آنها در دسترس بود شاخص توسعه براي زنان 60% اين رقم براي مردان بوده است.
و...

1-3- فرضيه:
جهت دستيابي به تجزيه و تحليل مناسب در رابطه با نقش زنان روستايي در تالش و براي جلوگيري از پراكندگي مطالب با توجه به گسترده بودن موضوع در فرضيه به شرح ذيل مطرح گرديده است كه در طي تحقيقات براي روشن شدن درستي يا نادرستي آن بررسيهايي انجام گرفته است.
- با رفع موانع اشتغال زنان و جلب مشاركت آنان در فعاليتهاي اقتصادي اجتماعي مي‌توان يكي از اهداف مهم را تحقق بخشيد.
- زنان روستايي تالش با ايفاي نقش اقتصادي و اجتماعي خويش در حفاظت از محيط زيست نيز كه از اهداف توسعه بشمار مي‌آيد رل ارزنده‌اي بازي مي‌نمايند ودر صورت رفع موانع و افزايش كارآيي و اثربخشي آنان در جامعه روستايي دستيابي به اهداف توسعه همه جانبه امكان‌پذير خواهد شد.

1-4- اهداف تحقيق:
از عوامل مهم دستيابي به توسعه برخورداري از نيروهاي محركه يعني سرمايه، نيروي كار و … مي‌باشد. از آنجائيكه در مناطق روستايي كشور همانند ساير كشورهاي جهان سوم كمبود سرمايه و تراكم بالاي جمعيت مشهود بوده و اين امر منجر به گسترش معضل بيكاري خصوصاً در بين جوانان مي‌گردد، لذا تاكيد بر بهره‌برداري بهينه از نيروهاي محركه موجود عاقلانه‌ترين راه رسيدن به هدف توسعه همه جانبه و يكپارچه مي‌باشد.
در اين راستا زنان كه نيمي از جمعيت را تشكيل مي‌دهند غالباً از ديد سياستگذاران توسعه پنهان مانده‌اند و لذا توجه بيشتري را مي‌طلبند. بدين منظور مطالعه تقسيم كار جنسيتي اهميت مي‌يابد بنابراين از بديهي‌ترين اهداف طرح حاضر:
1- آشكار ساختن نقش پنهان زنان روستايي در پروسه توليد.
2- مطالعه نحوه درگيري زنان در فعاليتهاي متنوع كه به نوعي منجر به توليد ارزش افزوده مي‌گردد.
3- روشن كردن اين موضوع كه نسبت فعاليت زنان از نقطه‌اي به نقطه ديگر بر حسب ملاحظات جغرافيايي، اقتصادي و فرهنگي تغيير مي‌كند همچنين بر حسب شرايط گوناگون محيطي شكل و ميزان مشاركت زنان در امور مختلف تفاوت دارد.
4- ايجاد بستر مناسب جهت دستيابي به چهارچوب علمي براي سوق دادن زنان روستايي در پروسه توسعه روستايي.
5- جلوگيري از انزواي اين قشر از جريان اقتصاد روستا.

-3- فرضيه:

جهت دستيابي به تجزيه و تحليل مناسب در رابطه با نقش زنان روستايي در تالش و براي جلوگيري از پراكندگي مطالب با توجه به گسترده بودن موضوع در فرضيه به شرح ذيل مطرح گرديده است كه در طي تحقيقات براي روشن شدن درستي يا نادرستي آن بررسيهايي انجام گرفته است.

- با رفع موانع اشتغال زنان و جلب مشاركت آنان در فعاليتهاي اقتصادي اجتماعي مي‌توان يكي از اهداف مهم را تحقق بخشيد.

- زنان روستايي تالش با ايفاي نقش اقتصادي و اجتماعي خويش در حفاظت از محيط زيست نيز كه از اهداف توسعه بشمار مي‌آيد رل ارزنده‌اي بازي مي‌نمايند ودر صورت رفع موانع و افزايش كارآيي و اثربخشي آنان در جامعه روستايي دستيابي به اهداف توسعه همه جانبه امكان‌پذير خواهد شد.

 

1-4- اهداف تحقيق:

از عوامل مهم دستيابي به توسعه برخورداري از نيروهاي محركه يعني سرمايه، نيروي كار و … مي‌باشد. از آنجائيكه در مناطق روستايي كشور همانند ساير كشورهاي جهان سوم كمبود سرمايه و تراكم بالاي جمعيت مشهود بوده و اين امر منجر به گسترش معضل بيكاري خصوصاً در بين جوانان مي‌گردد، لذا تاكيد بر بهره‌برداري بهينه از نيروهاي محركه موجود عاقلانه‌ترين راه رسيدن به هدف توسعه همه جانبه و يكپارچه مي‌باشد.

در اين راستا زنان كه نيمي از جمعيت را تشكيل مي‌دهند غالباً از ديد سياستگذاران توسعه پنهان مانده‌اند و لذا توجه بيشتري را مي‌طلبند. بدين منظور مطالعه تقسيم كار جنسيتي اهميت مي‌يابد بنابراين از بديهي‌ترين اهداف طرح حاضر:

1- آشكار ساختن نقش پنهان زنان روستايي در پروسه توليد.

2- مطالعه نحوه درگيري زنان در فعاليتهاي متنوع كه به نوعي منجر به توليد ارزش افزوده مي‌گردد.

3- روشن كردن اين موضوع كه نسبت فعاليت زنان از نقطه‌اي به نقطه ديگر بر حسب ملاحظات جغرافيايي، اقتصادي و فرهنگي تغيير مي‌كند همچنين بر حسب شرايط گوناگون محيطي شكل و ميزان مشاركت زنان در امور مختلف تفاوت دارد.

4- ايجاد بستر مناسب جهت دستيابي به چهارچوب علمي براي سوق دادن زنان روستايي در پروسه توسعه روستايي.

5- جلوگيري از انزواي اين قشر از جريان اقتصاد روستا.

الف) نقش زنان روستايي قبل از اصلاحات ارضي

قبل از اصلاحات ارضي به علت حاكميت نظام بهره‌برداري اجاره‌اي در روستاها، معمولاً صاحبان املاك زمينهاي خويش را در اختيار خانواده‌هايي كه از تعداد اعضاي بيشتر برخوردار بودند قرار مي‌دادند و از آنها به صورت دسته‌جمعي و خانوادگي بهره‌برداري مي‌كردند.