فهرست
مقدمه
زندگینامه جاحظ
اصول تربیتی جاحظ
مبانی تربیتی جاحظ
اهداف تربیتی جاحظ
روش تربیتی جاحظ
تعریف تربیت جاحظ
آثار جاحظ
نتیجه گیری
منابع
بخشی از متن تحقیق
روش تربیتی جاحظ
برخی از روش های تربیتی و آموزشی اعمال شده یا عنوان شده در آثار جاحظ عبارتند از:تشویق و تنبیه ،عمل به ضد،تحمیل بر نفس،پرسش و پاسخ،امر به معروف و نهی از منکر،مباحثه،تمرین و تکرار،شک دستوری،مشاهده و تجربه مستقیم،قصه گویی و زبان تمثیل که به شرح تنها شماری از آنها بسنده می شود.
-الف)روش مباحثه
یکی از روش های یادگیری است.در این روش فراگیران درباره مباحث درسی براساس متنی مشخص به بحث و گفتگو می پردازند.و مطالب را علاجی می کنند.جاحظ این روش یادگیری را پسندیده و درباره آن آورده است(مباحثه مردان،نشاندن بذرهای آموزش و دانش در دلهاست.
-ب)یادگیری از راه تمرین و تکرار
جاحظ در آموزش،خاصه آموزش اخلاق ،فراگیری نظری مسائل را کافی نمی داند.
وی تنها راه اخلاق آموزی را تمرین و ممارست می داند. از نگاه او ممارست در عمل اخلاقی ، همان معنای حقیقی فراگیری اخلاق است.
وی این حقیقت را از راه تشبیه این گونه باز گشوده است که اگر پیوند میان ارزش ها با ممارست گسسته گردد.گویا ارتباط میان لفظ با معنا گسسته شده است.
اسم بدون معنا بیهوده و مانند ظرف تهی است.
نام ها چونان کالبد و معانی همان روحند.
پس تکرار و تمرین در واقع روح آموزش اخلاق است و اخلاق نظری صرف و بریده از عمل پیوسته چون لفظ بی معناست که به کاری نمی آید.(همو،۱۴۱۱؛۱/۲۶۲)
جاحظ می افزاید: گذشته از آموزش اخلاق ،در هر کار و هنر و پیشه اگر شاگرد توقف کند و به تمرین و تکرار نپردازد ناقص می ماند.چراکه کار نیکو کردن از پر کردن است.
-ج)روش شک دستوری
جاحظ به این وسیله شناختی بسیار اهمیت می دهد.البته پیش از او کسانی چون استادش نظام و پس از او امثال غزالی و دکارت و آراسموس و رابله و مونتنی،این روش را برای رسیدن به علم و حقیقت به کار برده اند.(ذکاوتی قراگزلو،1380:111)
جاحظ در بسیاری از مباحثش به تحقیق علمی استناد کرده است و شک را راهی برای دستیابی به یقین دانسته و اشاره کرده است که هیچ یقینی نیست مگر آنکه مسبوق به شک است و از باوری به باوری نمی رسیم، مگر آنکه میان آن دو شکی است.وی تاکید می کند که باید مواضع شک و حالات منتهی به آن را شناخت تا از این رهگذر مواضع یقین و حالات منجر به آن را شناسایی شد که سخت بدان نیاز است.شک دارای درجات و مراتبی است اما یقین قوت و ضعف ندارد.(جاحظ ،۱۹۶۹ : ۶/ ۳۵ )
دیدگاه خود را ثبت کنید