اوراسیا، دروازه ورود ایران به تجارت جهانی
مریم آزیش
خرداد ماه سال 13987 تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا با مصوبه مجلس وارد فاز اجرایی شد و در پنج آبان همان سال موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اروپا - آسیا (اوراسیا) به امضا رسید تا گامی مهم در عرصه تجارت خارجی ایران و گسترش مبادلات با همسایگان شمالی باشد.
از آنجایی که یکی از اهداف مهم موافقت نامه های تجاری، ایجاد تسهیلات و حذف قوانین دست و پا گیر برای تجار و سرمایه گذاران است. امضاء آن موافقت نامه تعرفه ترجیحی و ایجاد منطقه آزاد تجاری میان ایران و اتحادیه اوراسیا هم منجر به توسعه روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اوراسیا شد که به اعتقاد کارشناسان می تواند به هاب منطقه ای ایران کمک کرده و کریدور شمال-جنوب را تقویت نماید.
چون در چارچوب تجارت آزاد ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیش از ۵۰۰ کالای صادراتی ایران به روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان از تعرفه ترجیحی صفر برخوردار شده اند.
اتحادیه اورآسیا یک بلوک اقتصادی متشکل از ۵ کشور ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس است که با برخورداری از حدود ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت فعال، دارای یک هزار و ۹۰۰ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی، رتبه اول در تولید نفت، رتبه دوم در تولید گاز و رتبه چهارم در تولید برق می باشد که یکی از پر رونق ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در جهان به شمار می‌آید.
در دی ماه سال1399 برای عضویت در این بلوک اقتصادی مجوزهای لازم برای انجام مذاکرات تجارت آزاد با اوراسیا از سوی دولت ایران اخذ شد که در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات، تجارت آزاد با این بلوک اقتصادی، از آبان ۱۴۰۱ آغاز می‌شود که از این طریق موانع تعرفه‌ای حذف خواهد شد.
اکنون در فرصت باقی مانده برای آغاز مذاکرات تجارت آزاد با این اتحادیه که به گفته «حمید زادبوم» رییس سازمان توسعه و تجارت ایران قرار است در کمتر از یک ماه دیگر برگزار شود، تلاش برای رفع موانع توسعه مبادلات تجاری میان دو طرف بیش از پیش اهمیت دارد. اکنون نگاهی به اهمیت این بلوک اقتصادی و تاثیر عضویت ایران در آن می اندازیم.
ورود ایران به بازارهای جهانی
در خصوص افزایش همکاری‌های اقتـصادی جمهـوری اسـلامی ایران از طریق همگرایی در اتحادیه اقتصادی اوراسیا در چند سال گذشته دیدگاه های مختلفی مطرح شده است که به دلیل سابقه ارتباطات فرهنگـی و اهمیـت ژئوپلتیـک اعـضای آن و همچنین ضرورت توسعه اقتصادی کشور از طریق همگرایی اقتصادی منطقه‌ای از اهمیت فراوانی برخوردار است.
به باور کارشناسان؛ بعد از پایان جنگ سرد میزان گرایش به سوی منطقه گرایی در مناطق مختلف در جهان رو به افزایش گذاشته و در این میان آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئواستراتژیک است کـه همـواره در کـانون توجـه کـشورهای مختلف قرار داشته است.
همکاری ایران با این بلوک اقتصادی با ارزش بیش از ۸۰۰ میلیارد دلار، نوید بخش توسعه تعاملات اقتصادی متقابل کشورمان با کشورهای مختلف دنیا و به خصوص همسایگان است؛ به ویژه در شرایطی که دشمنان به دنبال منزوی کردن ایران و قطع ارتباط اقتصادی و تجاری آن با دنیا هستند.
حجم بسیار زیاد تجارت و تعاملات
اهمیت اقتصادی این اتحادیه به قدری است که با شکل‌گیری آن کشورهای مختلف علاقه خود را برای عضویت ابراز کردند. میزان تجارت اتحادیه اوراسیا با کشورهای جهان حدود ۸۵۰ میلیارد دلار است. از این میزان ۳۳۱ میلیارد دلار مربوط به واردات است.
سهم ایران از این میزان حدود ۲.۵ میلیارد دلار است که یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار واردات و ۸۲۳ میلیون دلار آن صادرات است. دست کم ۸۰ درصد صادرات اوراسیا به ایران، محصولات کشاورزی به ویژه غلات و ۶۸ درصد صادرات ایران به اوراسیا، محصولات کشاورزی به ویژه میوه و خشکبار است.
از دیگر سو، اجرای موافقتنامه تجارت ترجیحی با اتحادیه اقتصادی اوراسیایی، سبب شد گام مقدماتی به سوی تجارت آزاد با این کشورها هموارتر از قبل شود.
حضور در اتحادیه اوراسیا، راهی برای مقابله با فشارهای تحریمی
این بلوک اقتصادی که با هدف ایجاد فضای واحد اقتصادی، توسعه بازارهای مشترک، ترویج رقابت سالم در بازار مشترک و سیاست های مشترک در کشاورزی، انرژی فناوری و حمل و نقل ایجاد شده است، امکان بهره مندی تجار ایرانی از تعرفه های ویژه تجاری با کشورهای عضو در آسیا را فراهم می‌آورد که از نتایج آن کاهش آسیب پذیری اقتصادی کشور در برابر تحریم های آمریکا است.
اتحادیه ای قدرتمند
چنانچه ایران بتواند از ظرفیت‌های آشکار و پنهان توافقنامه تجارت اتحادیه اوراسیا در توسعه صادرات غیرنفتی ایران بهره لازم را ببرد، می‌توان از آن به عنوان شاخصی برای ورود اقتصاد ایران به بازارهای جهانی بهره جست.
بر اساس سند چشم انداز ۱۴۰۴ کـه پس از قانون اساسی مهمترین سند بالادستی در کشور به شمار می‌آید، «ایران کشوری توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی علمی و فناوری در سطح منطقه با هویتی اسلامی و انقلابی الهام بخش در روابط بین الملل، کــــشوری دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقـــــه آسیای جنوب غربی(شامل آسیای مرکـزی، قفقاز، خاورمیانه و کشور های همسایه) با تأکید بر جنـــبش نـــرم افـــزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقا نسبی سطح درآمد سرانه و رســیدن به اشتغال کامل اسـت.»
با توجه به این سند چشم انداز می توان چنین نتیجه گیری کرد که برای رسیدن به اهداف چشم انداز راهبرد «توســعه تجــارت خــارجی » در نظر گرفته شده و در چارچوب این سند، رویکرد جمهوری اسلامی «برون گرایی اقتصادی» است (سـند نهـایی چشم انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۸۲ است) اتحادیه اقتصادی اوراسـیایی مـی‌توانـد، ابزار خوبی جهت تحقق اهداف سند چشم انداز باشد.
بدون شک توسعه همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیایی منجر به جهش بزرگی در صادرات نفتـی و غیرنفتی ایران خواهد شد و در نهایت می تواند، موجب ارز آوری شده و نقش موثری را در عبور ایران از تنگناهای اقتصادی ایفا کند.
از دیگر مزایای همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا، استفاده از امتیازات گمرکی خاصی است که این امکان را برای کشور فراهم می‌آورد تـا حجـم صـادرات خـود را بـه مقصد ۵ کشور اوراسیایی تا چند برابر افزایش دهد.
«مهدی میراشرفی» رئیس کل گمرک ایران در همایش دیپلماسی اقتصادی ایران و اوراسیا با اشاره به موقعیت جغرافیایی ایران، گفت: ایران محل تقاطع دو کریدور مهم شمال به جنوب و شرق به غرب است که این امر فرصت بی‌نظیری را برای توسعه تعاملات تجاری برای ما فراهم کرده است.
بدون شک این همکاری فوایدی را برای کشورهای محصور در خشکی اطراف ایران نیز دارد، چراکه این فرصت را برای کشورمان فراهم می‌آورد تا به حلقه ارتباطی حیاتی تجاری منطقه تبدیل شود.
مقابله با اقتصاد تک محصولی
یکی از مسائلی که می‌تواند کشور ما را دچار بحران اقتصادی کند، اقتصاد تک محصولی است و همکاری ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا مانع شکل گیری اقتصاد تک محصولی می‌شود.
اقتصاد ایران با وجود ظرفیت‌های غیرقابل انکار، همچنان اقتصادی تک محصولی و وابسته به نفت است و بدون شک همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بهترین فرصت برای متنوع سازی اقتصاد کشورمان به شمار می‌آید.
اکنون، در فرصت باقی مانده برای آغاز مذاکرات تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا که به گفته زادبوم قرار است در کمتر از یک ماه دیگر برگزار شود، موارد ذیل برای رفع توسعه مبادلات تجاری میان دو طرف پیشنهاد می‌شود:
۱- نظر به اینکه بخش خصوصی کشورهای عضو اتحادیه، آشنایی خوبی با بازارها، روش‌ها و رویه‌های یکدیگر ندارند، لازم است از فرصت پیش رو برای رفع این خلاء برای شرکت های ایران استفاده شود.
۲- بنابر اعلام سازمان جهانی گمرک، این نهاد بین المللی در آستانه ورود به انقلاب چهارم صنعتی است. بنابر این با هدف افزایش تاب‌آوری اقتصادی کشورها و تسهیل تجارت میان اعضا، پیشنهاد می‌شود گمرکات کشور علاوه بر استفاده از هوش مصنوعی، از اینترنت اشیا در صنعت ردیابی استفاده کنند.
۳- هماهنگی بین دستگاه‌ها و ارتقای دانش بخش دولتی و بخش خصوصی برای تحقق تجارت آزاد با این اتحادیه نیز بسیار حائز اهمیت است.
۴- توجه به ظرفیت‌های حمل‌ونقل و ارتباطات جاده‌ای میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اجرای طرح های زیرسازی می‌تواند سبب افزایش مبادلات تجاری میان دو طرف باشد.
۵- پیشنهاد می‌شود معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه به مسئله دلارزدایی از روابط اقتصادی و تجاری میان اعضای این اتحادیه توجه ویژه‌ای داشته باشد و برای نیل به این هدف دستگاه‌های متولی در حوزه پولی و بانکی در کشور فعال شوند.
۶- عدم الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت، سبب شده است که سطح دانش و رفتارهای تجاری بین‌المللی کارشناسان و تجار ایرانی نازل‌تر از آنچه در کشورهای عضو سازمان جهانی تجارت حاکم است، باشد. لذا برگزاری دوره های آموزشی و کار گروه‌هایی با هدف دستیابی به جدیدترین استاندارهای جهانی تجاری، از اهمیت فراوانی برخوردار است.
در پایان باید گفت به اعتقاد کارشناسان، قرن ۲۱، قرن آسیا است و مرکز ثقل ثروت دنیا از «وال استریت» و «سیلیکون ولی» در حال انتقال به اطراف چین و هند است. اوراسیا نیز به سبب مجاورت با این دو کشور می‌تواند از این موهبت برخوردار شود.
از آنجائیکه ایران و اوراسیا تنها مناطقی در جهان هستند که در مرکز تقاطع کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب قرار دارند، امید آن می‌رود بتوان این مواهب و فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کرد و موجبات سرافرازی و بالندگی بیشتر ایران را فراهم آورد.
فهرست
ﻫﺪف از ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺗﺤﺎدﯾﻪ اﻗﺘﺼﺎدي اور آﺳﯿﺎ
تاریخچه
ﺗﺠﺎرت اﺗﺤﺎدﯾﮫ اﻗﺘﺼﺎدي اوراﺳﯿﺎ ﺑﺎ ﺟﮭﺎن
رواﺑﻂ ﺗﺠﺎری اﯾﺮان و اﺗﺤﺎدﯾﮫ اﻗﺘﺼﺎدی اوراﺳﯿﺎ
ﻧﻘﺪ ﻫﺎ ﺑﻪ اﺗﺤﺎدﯾﻪ اﻗﺘﺼﺎدي اورآﺳﯿﺎ
تاثیرموافقتنامه هاي تجارت ترجیحـی برتجارت بین المللی
موقعیت ژئوپلیتیـک، ژئواسـتراتژیک و ژئواکونومیـک جمهوری اسلامی ایران
حوزه های دیپلماسی اقتصادی
چالش هاي کارگزاري همکاري تجـاري ایـران و اتحادیـه اقتـصادي اوراسـیا
اتحادية اقتصادي اوراسيايي و منطقه گرايي ايران
اتحادیه اقتصادی اوراسیا از نگاه جغرافیایی
تفکیک محدوده های جغرافیایی اتحادیه اوراسیا
چالش های فراروی ایران در منطقه گرایی و همگرایی منطقه ای
چالش های فراروی ایران در منطقه گرایی و همگرایی منطقه ای
اتحادية اقتصادي اوراسيايي فرصتي مغتنم براي توسعة روابـط بـين المللـي ایران
کریدورهای ارتباطی و ژئوپلیتیک بنادر چابهار و گوادر
همگرایی‌هند- ایران‌و‌نقش‌ژئوپلیتیک بندر‌چابهار
پنچ بازیگر اصلی ژئواستراتژیک و در کنار آن پنچ محور ژئوپلیتیکی در منطقة اورآسیا
چابهار »دروازة طلایی« هندیان برای ورود به کشورهای مستقل مشترکالمنافع (CIS )و افغانستان
بندر چابهار به عنوان نقطة محوری و دروازه ای برای هندیان
کشورهای محصور در خشکی افغانستان و آسیای مرکزی فرصت مغتنمی برای توسعة ظرفیت بندر چابهار
روابط تجاری، فرهنگی، و تمدنی هند با ایران، افغانستان، و کشورهای آسیای مرکزی
چابهار نماد همکاری و روابط دوجانبه هند و ایران
سرمایه گذاری گستردة چین در بندر گوادر و کریدور اقتصادی چین- پاکستان
قارة آسیا محور رشد اقتصاد جهانی
اتخاذ استراتژی های ژئو اکونومیک درکریدورهای ارتباطی
استراتژی اورآسیایی و ژئواکونومیک چین و هند
کریدور اقتصادی چین- پاکستان
نگرش اکونومیک درعصرجدید
فرﺻﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري
فرﺻﺖﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ-اﻗﺘﺼﺎدي
سیر تحول تاریخی شکل‌گیری اتحادیه اقتصادی اوراسیا
نقاط قوت و ظرفیت‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا
چالش‌ها و نقاط ضعف اتحادیه اقتصادی اوراسیا
کشورهای اوراسیا
مزایای اقتصادی کریدور شمال-جنوب| چرا هند به ایران نیاز دارد؟
شاهراه های کریدور شمال –جنوب
سهم ایران در بازار اتحادیه اقتصادی اوراسیا
حجم بازارکشور روسیه و مزینت های رقابتی ایران
ضعف در دانش تجارت بین‌الملل و کسب‌و‌کار‌ها
کشورهای آسیای مرکزی کوچک اما پرظرفیت
وضعيت تجارت و ظرفيتهاي همکاري اقتصادي دوجانبه ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا
حجم تجارت جمهوري اسلامي ايران با كشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا
دلایل حضورکم رنگ ایران در تامین نیازهای وارداتی اوراسیا
ظرفیت ها و مزیت های رقابتی جمهوریا اسلامی ایران در اوراسیا
تاريخچه اتحاديه اقتصادي اوراسيا و ساختار آن
ريشه نظري تکوين اتحاديه اقتصادي اوراسيا
اهداف ایجاد اتحادیه اقتصادی اوراسیا
ارکان اتحاديه اقتصادي اوراسيا
وضعيت اقتصادي كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا، 2018
مهمترين شاخصهاي اقتصادي اتحاديه اقتصادي اوراسيا، 2018
ارزيابي كلي از وضعيت تجارت خارجي كشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا
.تجارت بين كشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا /)تجارت درون منطقه اي در سال 2018 -(میلیون دلار)
تحلیل تجارت بين كشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا /تجارت درون منطقه اي
وضعيت تجارت خارجي فدراسيون روسيه.
تعداد 10 قلم عمده وارداتي فدراسيون روسيه از ساير كشورهاي جهان در سال 2018
عمده کالاهای وارداتی کشور روسیه
تركيب صادرات/اقلام عمده صادراتي كشور روسيه در سال 2018 به ساير کشورها
عمده کالاهای صادراتی روسیه
سهم کشورها از صادرات روسیه
وضعيت تجارت خارجي ارمنستان
وضعيت تجارت خارجي قزاقستان
واردات بلاروس ازکشورهای جهان
وضعیت تجارت خارجی قرقیزستان
توافقنامه تجاري تشکيل منطقه آزاد تجاري بين جمهوري اسلامي ايران و كشورهاي
عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا
وضعيت تجارت ايران با جهان به تفکيك واردات و صادرات
فرصت‌ها و چالش‌های ژئوپولیتیکی همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا
ابعاد همکاری‌های ژئوپولیتیکی ایران و اتحادیه اوراسیا
منافع ژئوپولیتیکی اورسیا برای ایران
منافع مشترک ژئوپولیتیکی ایران و اتحادیه
رقابت‌های ژئوپولیتیکی ایران و اتحادیه
موانع ژئوپلیتیکی همکاری ایران و اتحادیه
اهداف ایران
منافع آذربایجان و ترکیه
نقش ارمنستان
توسعه ظرفیت‌های ترانزیتی؛ مبنای حضور قدرتمند ایران در اتحادیه اوراسیا
اهمیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا
تسریع در توسعه بنادر و افزایش ظرفیت ناوگان کشتیرانی
افزایش درآمدزایی ارزی
ایجاد فضای باز اقتصادی در شرایط تحریم
موانع و رقابت‌های ژئوپولیتیکی همکاری ایران و اعضای اتحادیه
فرصتهای‌تجاری ایران-اتحادیه‌اقتصادی‌اوراسیا
پتانسیلها
پیشینه تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا
وسعت اتحادیه اقتصادی اوراسیا
جمعیت در سال 2018
رشد جمعیت در سال 2018
. تولید ناخالص داخلی در سال 2018
تولید ناخالص داخلی سرانه در سال 2018
وضعیت تجارت خارجی اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال 2018
تجارت خارجی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال 2018
بررسي روابط تجاري و اقتصادي ايران و كشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا
برخي مزيتهاي اقتصادي روسيه براي گسترش روابط اقتصادي با ايران
کالاهای وارداتی روسیه از ایران وجهان
ایران وارمنستان
قزاقستان
بلاروس
قرقيزستان
بررسي ساختار صادرات كشورهاي اتحاديه اوراسيا در تعامل با كاالهاي وارداتي ايران
.اهميت استراتژيك كريدور شمال و جنوب در اقتصاد ايران
عناصر و شاخص های استراتژیکی ابرپروژه یک کمربند یک جاده
قرار گرفتن ايران در حلقه اتصال کريدور مهم شمال ـ جنوب
اهمیت کلیدی جمهوری اسلامی ایران در کریدور شمال -جنوب
اهمیت کريدور شمال ـ جنوب برای ایران
بنادر کريدور شمال ـ جنوب شامل
بندرچابهارزیرکریدوری مهم در کريدور شمال ـ جنوب
مهم ترین موانع توسعه تجارت ميان ايران و کشورهاي عضو اتحاديه اقتصادي اوراسيا
اقدامات لازم براي توسعه روابط تجاري يا اتحاديه اقتصادي اوراسيا با تمركز بر روسيه،
پيشنهادهايی با هدف گسترش همکاري و مبادله تجاري و اقتصادي ايران با کشورهاي عضو
اتحاديه اوراسيا
وزارت صنعت، معدن و تجارت
مجلس شوراي اسلامي
ب) كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا
راهکارهاي مشترک بين ايران و كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا
بهره برداري كامل از فرصت هاي موافقتنامه تجارت ترجيحي ميان ايران و اتحاديه اقتصادي اوراسيا
ـ استفاده از ابزارهاي مصون از تحريم بهمنظور تسويه تراكنشهاي ارزي
جايگزين هاي مختلف براي سوئيفت
چالش های وابستگی به پیام رسان های خارجی
دیدگاه خود را ثبت کنید