دانلود مقاله محلول های داخل وریدی با فرمت ورد ودر 36 صفحه قابل ویرایش
قسمتی از متن مقاله
محلول های داخل وریدی می توانند کلوئیدی یا کریستالوئیدی باشند.
محلول های کلوئیدی حاوی پروتئین یا مولکول های نشاسته هستند.مثال هایی از محلول های کلوئیدی داخل وریدی فرآورده های خونی، آلبومین ومحلول های تغذیه وریدی مانند آمینولیپید و آمینواسید هستند.
محلول های کریستالوئید، محلول های الکترولیتی شفاف هستند که به طور بالقوه در بخش خارج سلول توزیع می شوند. اجزای رایج در محلول های کریستالوئید عبارتند از: آب، دکستروز، سدیم کلراید یا سالین (Nacl) و الکترولیت ها. مثال هایی از محلول های کریستالوئیدی، رینگرلاکتات و دکستروز حل شده در آّب یا محلول سالین می باشد.
محلول های کلوئیدی و کریستالوئیدی برای جایگزینی مایع در بیمارانی که دچار وضعیت هایپوولمی هستند استفاده می شوند. محلول های کریستالوئیدی به طور آماده در دسترس هستند، توزیع آسان دارند و نسبت به محلول های کلوئیدی ارزان تر می باشند. از معایب کریستالوئیدها این است که برای جایگزینی کمبود مایع باید با حجمی 3 تا 4 بار بیشتر از محلول های کلوئیدی مورد استفاده قرار گیرند تا اثری مشابه ایجاد نمایند.
اسمولاریته
اسمولاریته یکی از مشخصه های مورد ملاحظه محول های داخل وریدی است که در هنگام تجویز مورد توجه قرار می گیرد. اسمولاریته تعداد ذره ها یا مقدار ماده حل شده در یک لیتر محلول است. اسمولاریته یا میلی اسمول در لیتر (mosm/L) گزارش می شود.
قدرت محلول
قدرت محلول به درصد (%) بیان می شود. این درصد، تعداد معین گرم در 100 میلی لیتر خاص نشان می دهد. برای مثال دکستروز 5% در آب، به این معنی است که 5 میلی گرم دکستروز در 100 میلی لیتر از محلول وجود دارد.
غلظت محلول
محلول های داخل وریدی براساس اسمولاریته، به انواع ایزوتونیک، هایپوتونیک طبقه بندی می شوند. محلول های ایزوتونیک وقتی که بیمار در حال تجربه هایپوولمی است و برای افزایش نسبی حجم در حال گردش تجویز می شوند. این محلول ها، اسمولاریته ای برابر با فشار اسموتیک یافت شده در سلول ها دارند که بین 250 تا 275(mosm/L) می باشند. مثال هایی از محلول های ایزوتونیک عبارتند از دکستروز واتر 5% ، نرمال سالین9/0% (سالین فیزیولوژیک) و محلول رینگرلاکتات.
محلول هایپوتونیک وقتی که بیمار نیاز به هیدراسیون سلول ها دارد، تجویز می شوند ومی توانند جهت پائین آوردن اسمولاریته سرم مورد استفاده قرار گیرند. فشار اسموتیکی این محلول ها کمتر از سرم بدن بوده و اسمولاریته این محلول ها کمتر از 250 (mosm/L) است. نرمال سالین 45/0% (نصف قدرت نرمال سالین 9/0%) مثالی از محلول هایپوتونیک می باشد. محلول هایپوتونیک جهت بالا بردن اسمولاریته سرم یا کشیدن مایع از سلول و از درون بافت ها به داخل فضای عروقی استفاده می شوند.فشار اسموتیکی این محلول ها بیشتر از سرم و سلول های بدن می باشد بنابراین اسمولاریته محلول های هایپرتونیک حدود 375 (mosm/L) و بالاتر از آن است. مثال هایی از این محلول های هایپرتونیک عبارتنداز: دکستروز واتر 10% و سالین هایپرتونیک مانند Nacl 3%.
! هشدار ایمنی!
جز نرمال سالین 9/0% هیچ محلول یا دارو داخل وریدی دیگری را از طریق ست خون، در حالیکه بیمار در حال دریافت خون می باشد، تزریق نکنید.
محلول نمکی
این محلول ها حاوی آب و الکترولیت ها مورد نیاز بدن از جمله سدیم، پتاسیم، کلسیم، کلر و لاکتات می باشند. انفوزیون محلول نمکی می تواند آب و الکترولیت های مورد نیاز بیمار ار تامین نماید. از محلول های نمکی شایع می توان به مواد زیر اشاره کرد:
1) سرم نرمال سالین
2) سرم رینگر
3) سرم رینگرلاکتات
سرم نرمال سالین (9/0% Nacl)
این محلول به عنوان جانشین سدیم و کلر به حساب می آید و محلول ایزوتونیک محسوب می شود.
موارد مصرف:
ü ازدست دادن الکترولیت ها در موارد مانند استفراغ ناشی از انسداد پیلور یا هنگامی که یون ها به طور یکسان از دست می روند و یا سایر اختلالات گوارشی که موجب دفع مایعات می شوند.
ü جایگزینی ترشحات آسپیره شده از طریق ساکشن معده در بیماران جراحی
ü نارسایی غده فوق کلیوی به علت کاهش ترشح آلدسترون که در آن مقدار زیادی سدیم از طریق کلیه ها دفع می گردد.
ü جایگزینی مایعات خارج سلولی دردهیدراسیون ایزوتونیک
ü درمان دهیدراسیون ناشی از اسیدوز دیابتی
ü رقیق کردن پک سل جهت انفوزیون وریدی
ü انفوزیون داروهای مختلف سازگار با نرمال سالین
ü هایپوناترمی خفیف
معمولا محلول نرمال سالین به عنوان حلال مواد دارویی آزمایشگاه ها، جهت انجام آزمایش های گوناگون، شستشوی معده و همچنین برای شستشوی زخم ها، شستشوی بینی و غرغره کردن گلو در تورم لوزه ها کاربرد دارد.
موارد موانع مصرف:
موارد احتیاط:
o کم کاری کلیه
o بی کفایتی گردش خون
o هیپرپروترومبینمی
o بیماری سیروز یا نفروز
سرم رینگر (Ringer’s)
یکی دیگه از محلول های ایزوتونیک، سرم رینگر است. این سرم نیز به عنوان جانشین مایعات و الکترولیت ها مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه با انفوزیون محلول قندی- نمکی و نرمال سالین مقداری از نیازهای تغذیه ای و الکترولیتی بیماران تامین می شود اما تزریق اینگونه محلول ها با تشدید دیورز به علت دفع پتاسیم از ادرار، بیماران را در خطر ایجاد هایپوکالمی قرار می دهد اما سرم رینگر علاوه بر دارا بودن Nacl به مقدار مشابه سرم نرمال سالین حاوی K و Ca با غلظت ایزوتونیک می باشد. درواقع، سرم رینگر، نرمال سالین است که مقداری K و Ca بدان اضافه شده است.
سرم رینگرلاکتات
گرچه کاربرد محلول های تزریقی مانند S. D/s 5% و S.Ringer و S. D/w 5% در بیمارن NPO علاوه بر تامین آب و الکترولیت می تواند پاسخگو نیاز تغذیه ایی بیماران در کوتاه مدت است اما انرژی حاصله از محلول های فوق فقط می تواند مقداری از انرژی مورد نیاز بیماران را تامین نماید. بدن مجبور است به منظور جبران کسر انرژی خود، از کاتابولیسم چربی ها و اسیدهای آمینه استفاده نماید. به طوری که به ازای هر روز NPO بودن و استفاده از محلول های قندی یا قندی نمکی به منظور تغذیه جهت تامین انرژی، روزانه نیم کیلوگرم از وزن بیمار را کم می گردد. از طرفی کاتابولیسم مواد پروتئینی و چربی ها، منجر به تشکیل اسیدهای ارگانیک می گردد که ادامه آن می تواند زمینه ساز اسیدوز متابولیک گردد.
اما مصرف لاکتات رینگر که 28 میلی اکی والان لاکتات می باشد قادر است اسیدهای مواد اسیدوز را خنثی نموده و بیمار را نجات بخشد.
موارد مصرف:
ü محلول انتخابی در جایگزینی مایعات از دست رفته از طریق اسهال
ü در ادامه درمان اسیدوز متابولیک به همراه سرم لاکتات 6/1 مولار
ü به همراه سایرمحلول ها، در تغذیه موقتی بیماران
ü در جایگزینی محلول از دست رفته به هنگام جراحی
ü در جایگزینی مایعات از دست رفته در سوختگی ها
موارد منع مصرف:
مصرف رینگرلاکتات مانند رینگر، دربیمارانی که نارسایی کبدی، کلیوی و حتی قلبی دارند باید با احتیاط باشد. همچنین کاربرد لاکتات رینگر در بیماران هپاتیتی که تبدیل لاکتات به بیکربنات مختل است، ممنوع می باشد. استفاده از محلول لاکتات رینگر، در آلکالوز متابولیک باعث تشدید آن خواهد شد. چون لاکتات موجود در این محلول به بیکربنات تبدیل می شود، بیکربنات حاصله می تواند باعث انتقال پتاسیم از خارج به داخل سلول گردد. بنابراین بایستی از مصرف این محلول در بیماران هایپوکالمی خودداری نمود. همچنین مصرف این محلول در بیمارانی که اسیدوز متابولیک ناشی از تجمع اسیدلاکتیک دارند ممنوع می باشد.
محلول های تزریقی قندی
سرم قندی 5%
محلول قندی 5% در هر 100 سی سی دارای 5 گرم گلوکز می باشد. این محلول فاقد الکترولیت است و از نظر غلظت اسمزی ایزوتونیک و اسمولاریته آن 280 میلی اسمول در لیتر می باشد. انفوزیون محلول قندی 5% در بیماران NPO می تواند 170 کالری از انرژی مورد نیاز بیماران محروم از تغذیه را فراهم نماید.
اندیکاسیون:
1) به منظور تامین انرژی بیماران و جلوگیری از آسیب پروتئین ها به دنبال فقر غذایی
2) در درمان و هیدراتاسیون هیپرتونیک
3) به منظور ایجاد دیورز خفیف در درمان مسمومیت ها و دفع توکسین ها
4) در الکلیسم های مزمن
5) در ورزش طولانی
سرم قندی 10%
این محلول به ازای هر 100 سی سی حاوی 10 گرم گلوکز می باشد و عاری از الکترولیت است. به علت دارا بودن غلظت اسمزی بالا دارای خاصیت دیورتیک است.
دیدگاه خود را ثبت کنید