فهرست مطالب
مقدمه
تاریخچه آزمون تداعی
معرفی آزمون کلمات فراخوان
روش اجرای آزمون
روش های تحلیل
بخشی از متن
مقدمه
ارسطو عقیده داشت که یکی از خصایص پدیده های روانی این است که مستقل از اراده هستند و در پهنه ضمیر با هم یکی می شوند. این دانشمند خاطر نشان می ساخت که جستار خاطرات هنگامی راحت تر می شود که با احساسات دیگر همراه شود و در این تناسب ممکن است تقارن، تشابه و تقابل نقش مهمی را ایفا کنند. آزمونهای فرافکن بر این مبنا هستند که هنگامیکه اشخاص می کوشند تا محرک های مبهم را درک کنند، تفسیر آنان از این محرک ها بازتابی از احساسات، نیازها، تجارب، رفتارهای شرطی شده پیشین و فرآیند تفکر آنهاست.
هرگونه رابطه آموخته شده بین دو یا چند جزء را "تداعی" گویند. به عبارت دیگر؛ همخوانی، پیوستگی، عملیات جمع، برقرار ساختن رابطه و ارتباط میان محرک و پاسخ یا دو پاسخ متوالی یا دو طرز تفکر را تداعی می‌نامند. همچنین به یک تجربه روان‌شناختی خاص که توسط محرک یا حادثه ای برانگیخته شود، تداعی گفته می‌شود.
یکی از تکنیک‌های روانکاوی برای کشف زندگی روانی ناهشیار مراجع، "تداعی آزاد" است. تداعی آزاد، هر نوع تداعی بدون قید بین عقاید، واژه‌ها، افکار و نظایر آنها را گویند. در تداعی آزاد، در دستورالعمل‌های اصلی که به مراجع داده می‌شود، از او می خواهند که هر آنچه را در طول یک جلسه روانکاوی به ذهنش می آید، بدون توجه به محتوای منطقی، اخلاقی، جنسی یا پرخاشگرانه، به زبان بیاورد. در آزمون تداعی آزاد، کلمه ای به آزمودنی گفته شده و از او خواسته می‌شود به نخستین کلمه ای که به ذهنش می رسد، واکنش نشان دهد. اساس این آزمون ساده است، به این معنی که ابتدا کلمه ای را در برابر آزمودنی تلفظ می نمایند. به این کلمه، در اصطلاح "کلمه کلیدی" گفته می‌شود. سپس از آزمودنی می خواهند با حداکثر سرعت ممکن، اولین کلمه ای را که کلمه کلیدی در ذهن او برانگیخته است بر زبان جاری کند. تفسیر آزمون بر این اساس است که، هنگامی که کلمه کلیدی موجب تداعی کلمه ای بشود که ارزش عاطفی شدید داشته باشد، آزمودنی کم و بیش، به‌طور ناخودآگاه می کوشد کلمه ای را جانشین آن سازد که از لحاظ عاطفی خنثی باشد؛ این نحوه رفتار از تغییری که در پاسخ آزمودنی حاصل می‌شود، آشکار می گردد. بهترین نمودار این حالت، طولانی شدن زمان عکس‌العمل است. با این روش می توان فهرست کلماتی را درست کرد که از لحاظ آزمودنی دارای بار عاطفی سنگین باشد. بدین ترتیب عملاً آزمودنی که درباره مسائل جنسی اشتغال خاطر دارد، در مورد کلماتی که از نظر او معنی و مفهوم جنسی پیدا می کنند و کسی که مشکلات عاطفی خانوادگی دارد، در مورد کلماتی نظیر پدر، مادر و امثال آن، زمان عکس‌العمل طولانی تری خواهد داشت.
تاریخچه آزمون تداعی
در زمینه روانکاوی، استفاده از تداعی آزاد بین سال‌های 1892 تا 1895 صورت گرفت. نخستین گام در پیدایش آن، زمانی برداشته شد که بیماری به نام "الیزابت فون.آر" اشاره نمود که افکار خود را به این دلیل ابراز نکرده است که مطمئن نبوده است "فروید" چه چیزی می خواهد بشنود. در قرن 18 و 19 این اصول ابتدایی (تقارن، تشابه و تضاد) به صورت طرح‌های اولیه روانشناسی مورد توجه دانش پژوهان قرار گرفت. در اواخر قرن گذشته فرانسیس گالتون شخصاً با آزمایش تداعی آزاد به این نتیجه رسید که کلمات و ایده های همخوان، بستر فکری انسان را ظاهر و آشکار می سازند و کالبد ذهنی او را با صراحت و روشنی به معرض نمایش می گذارند که در آن صورت آدمی از ته قلب آرزو می کند، ای کاش مردم به کنه امیال و افکار من پی نمی بردند. این اظهار نظرها باعث شد تا روان‌شناسانی چون کنت و روزانف و روانکاوانی همچون یونگ درصدد برآمدند تا فهرستی از کلمات و واژه هایی که می توانند با مسائل روانی بیمارانشان مرتبط شوند و یا عقده های آنها را فاش سازند تهیه و تنظیم کنند. در ضمن، این روش را برای تشخیص مجرمان از بی‌گناهان مورد استفاده قرار دادند. در این روش، 20 کلمه کلیدی که می‌توانست با صحنه جرم رابطه نزدیک داشته باشد با 80 لغت خنثی انتخاب شدند. زمان عکس‌العمل‌ها و نشانه‌های هیجان‌زدگی ثبت می شد و با استفاده از دستگاه‌های مخصوص واکنش‌های روحی و فشار خون اندازه گیری می شد. سنجش و ارزیابی عکس‌العمل ها، اغلب مجرم را وادار به اعتراف می کرد.
و ...
دیدگاه خود را ثبت کنید