جدول اوزان همسان تک لختی همسان دو لختی ناهمسان دوبرشی اوزان غیر تکراری

توضیحات محصول

توضیحات:

دانلود فایلPDF

اوزان همسان تک لختی 

همسان دو لختی  ناهمسان دوبرشی 

اوزان غیر تکراری

فنون ادبی  دوازدهم 

باکیفیت آماده پرینت

تعدادصفحات :7

پایه­‌های آوایی همسان:

1. تک­پایه‌­ای: تکرار یک پایۀ آوایی باعث ایجاد وزن می­شود؛ برای مثال، وزن «مفتعلن مفتعلن مفتعلن مفتعلن»

2. دولختی: دو پایۀ مختلف وجود دارد که یک در میان، تکرار می­شوند؛ برای مثال، وزن «مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن»

ویژگی­‌های مهم اوزان همسان دولختی (دوری) :

1. هر مصراع به دو قسمت تقسیم می­شود و آهنگ پارۀ دوم، تکرار همان موسیقی پایۀ نخست است. هر مصراع از دو پارۀ همگون تشکیل می­شود.

2. میانۀ هر مصراع با درنگ و مکثی آشکار همراه است.

3. در نظم همسان دولختی، هر مصراع در حکم یک بیت است.

4. هجای پایان نیم­مصراع، در حکم هجای پایان مصراع در اوزان دیگر است. پس اگر هجای کوتاه یا کشیده در پایان نیم­مصراع بیاید، بلند محسوب می­شود. (به این مورد، در تشخیص اختیار شاعری بلند بودن هجای پایانی توجه کنید.)

انواع اوزان همسان دولختی با مثال:

مفعولُ فاعلاتن مفعول فاعلاتن    یــــا    مستفعلن فعولن مستفعلن فعولن

«هر شبنمی در این ره، صد بحر آتشین است / دردا که این معما، شرح و بیان ندارد»

«دل می­رود ز دستم صاحب­دلان خدا را / دردا که راز پنهان، خواهد شد آشکارا»

مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن

«ای هوس عشق تو، کرده جهان را زبون / خیرۀ عشقت چو من، این فلک سرنگون»

«ای که به هنگام درد، راحت جانی مرا / وی که به تلخی فقر، گنج روانی مرا»

مفعولُ مفاعیلن مفعول مفاعیلن   یـــا  مستفعلُ مفعولن مستفعلُ مفعولن

«ای دوست شکر بهتر، یا آن­که شکر سازد / ای دوست قمر خوش­تر، یا آن­که قمر سازد»

«ای پادشه خوبان، داد از غم تنهایی / دل بی تو به جان آمد، وقت است که بازآیی»

مفتعلن مفاعلن مفتعلن مفاعلن

«تا تو حریف من شدی، ای مه دلستان من / همچو چراغ می­جهد، نور دل از دهان من»

«هر سحرم ز هجر تو، ناله به آسمان رسید / گر تو جفا چنین کنی، از تو دلم به حان رسد»

فعلاتُ فاعلاتن فعلاتُ فاعلاتن

«به کجا برم شکایت، به که گویم این حکایت 

که لبت حیات ما بود و نداشتی دوامی»

«علی ای همای رحمت، تو چه آیتی خدا را

که به ماسوا فکندی، همه سایۀ هما را»

فروش با سایت  فاپول