تاریخچه
جامعه شناسی جوان ترین رشته علوم اجتماعی است. واژه جامعه شناسی را در سال ۱۸۳۸ اگوست کنت فرانسوی در کتاب فلسفه اثباتی اش بدعت گذاشت .کنت را عموما بنیانگذار جامعه شناسی می دانند. او معتقد بود که علم جامعه شناسی باید بر پایه مشاهده منتظم و طبقه بندی استوار گردد.
هربرت اسپنسر انگلیسی در سال ۱۸۷۶ نظریه تکامل اجتماعی را تحول بخشید که پس از پذیرش و رد اولیه ، اکنون بصورت تعدیل شده دوباره پذیرفته شده است. اسپنسر نظریه تکاملی داروین را در مورد جوامع بشری به کار بسته بود. او معتقد بود که جوامع انسانی، از طریق یک تکامل تدریجی، از ابتدایی به صنعتی تکامل می یابند. او در نوشته هایش یادآور شده بود که این جریان یک فراگرد تکاملی طبیعی استکه انسانها نباید در آن دخالت کنند.
لستر وارد آمریکایی کتاب جامعه شناسی پویا را در سال ۱۸۸۳ منتشر کرد. او در این کتاب از پیشرفت اجتماعی از طریق کنش اجتماعی با هدایت جامعه شناسان ، هواداری کرد.
امیل دورکیم در ۱۸۹۵ کتاب قواعد روش جامعه شناسی را منتشر کرد و در آن ، روشی را که در بررسی ماندگارش از خودکشی در گروههای گوناگون به عمل آورده بود، به روشنی شرح داد. دورکیم یکی از پیش گامان تحول جامعه شناسی است. او سخت بر این باور بود که جوامع بشری با باور داشتها و ارزشهای مشترک اعضایشان انسجام می یابند.
ماکس وِبِر (۱۹۲۰-۱۸۶۴)معتقد بود که روشهای علوم طبیعی را نمی توان درباره مسائل مورد بررسی در علوم اجتماعی بکار بست. وبر استدلال می کرد که چون دانشمندان اجتماعی جهان اجتماعی محیط زندگی خودشان را بررسی می کنند، همیشه قدری برداشت ذهنی در بررسیهایشان دخالت دارد. او معتقد بود که جامعه شناسان باید فارغ از ارزشهایشان کار کنند و هرگز نباید اجازه دهند که تمایلات شخصی شان در پژوهشها و نتیجه گیریهایشان دخالت کنند.
درس جامعه شناسی در دهه ۱۸۹۰ در بسیاری از دانشگاهها ارائه شد. در ۱۸۹۵، مجله آمریکایی جامعه شناسی انتشارش را آغاز کرد و در ۱۹۰۵ انجمن جامعه شناسی آمریکا بنیان گذاشته شد جامعه شناسی چیست؟
هر یک از متفکران اجتماعی جامعه را بر پایه نظرات خود تعریف کرده اند برای مثال هاپس فیلسوف انگلیسی معتقد است جامعه نتیجه قراردادی است که در اثر جنگ دائمی ایجاد شده است.
از جامعه شناسی تعریف های گوناگونی بیان شده است و هر یک از اندیشمندان و متفکران اجتماعی با توجه به دیدگاه خود به تعریف جامعه شناسی پرداخته اند اما در یک تعریف کوتاه و خلاصه می توان گفت جامعه شناسی علم مطالعه نهادها- قشرها و گروههای اجتماعی در جهت کشف قوانین بر آنها و درک ویژگیهای حیات اجتماعی و تحولات اجتماعی است لازم به یادآوری : منظور از کشف قوانین یعنی پیدا کردن نسبتا پایدار بین پدیده ها و پدید آمدن شناخت علمی
شناخت جامعه:
در ادامه بحث بی مناسبت نیست که به شناخت جامعه و اهمیت زندگی در میان انسانها اشاره ای ولی مختصر صورت گیرد.
اگر چه انسان دارای جنبه های زیستی- عقلی- روحی و ویژگیهای وراثتی و جنسی است ولی آنچه در او اهمیت دارد گرایش به زندگی اجتماعی است با توجه به توانایی انسان متفکران اجتماعی در بررسی های خود به این مساله پی بردند که محیط اجتماعی همواره نسبت به محیط طبیعی و جغرافیایی در اولویت قرار دارد
در حقیقت نیاز انسانها به یکدیگر اساس پیدایش جامعه انسانی است و به گفته شهید مطهری اجتماعی بودن انسان در خلقت او قرار داده شده است
انسان برای تولید غذا- پوشاک- مسکن- تولید مثل – ایجاد امنیت- انتقال دانش و تشکیل خانواده فقط از طریق زندگی جمعی می تواند دست به چنین اموری بزند
همچنین آگوست کنت جامعه شناس فرانسوی و بنیان گذار علم جامعه شناسی می گوید جامعه متعلق به گذشته و حال و آینده است و میراث فرهنگی و اخلاقی نسل گذشته بر آیندگان حرکت می کند
فردگرایان: (طرفداران اصالت فرد) که اغلب آنها را روانشناسان تشکیل می دهند جامعه را جمع عددی افراد با خصلت های (ویژگی) آن می دانند در حالی که جمع گرایان (طرفداران اصالت جمع) که اغلب آنها را جامعه شناسان تشکیل می دهند اعتقاد دارند که جامعه دارای روح مشترکی یا وجدان جمعی که از افراد متفاوت تشکیل شده است
تعریف جامعه:
جامعه عبارتند از گروه بزرگ و پر دوام و متحرکی از افراد که برای هدفهای مشترک و با توجه به نیازهای مشترک با یکدیگر دارای روابطی در جهت رفع مجموعه نیازهای مادی و معنویشان هستند
تقسیمات جامعه شناسی:
جامعه شناسی را از ابعاد مختلف به دسته های گوناگون تقسیم کرده اند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱- تقسیم جامعه شناسی از لحاظ هدف که به دو دسته تقسیم می شود
الف) جامعه شناسی ناب (نظری) که در مورد کشف قوانین حاکم بر پدیده های اجتماعی و تئوری ها و نظریه های جامعه شناسی سخن می گوید
ب) جامعه شناسی کاربردی: منظور از جامعه شناسی کاربردی آن نوع از جامعه شناسی که هدفش رسیدن به راه حل هایی برای رفع بحران های اجتماعی و مسائل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی است.
۲- تقسیم جامعه شناسی از لحاظ موضوع:
در این نوع از جامعه شناسی موضوعات مختلف در حوزه های گوناگون مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد جامعه شناسی اقتصادی- جامعه شناسی خانواده- جامعه شناسی سیاسی- جامعه شناسی صنعتی- جامعه شناسی شهری- جامعه شناسی روستایی از مهمترین تقسیم های جامعه شناسی از لحاظ موضوع محسوب می شود.
۲- جامعه شناسی از لحاظ حدود موضوع:
در این بخش جامعه شناسی به دو بخش تقسیم می شود:
الف) جامعه شناسی کلان (ماکرو): در این نوع جامعه شناسی قوانین کلی تحولات اجتماعی و بررسی و جستجوی آنها مد نظر جامعه شناسی است مانند بررسی نظام های سرمایه داری و زمین داری
ب) جامعه شناسی خرد (میکرو) در این نوع جامعه شناسی موضوعات محدودتر و جوامع نظیر قشرها- گروهها- جمعیت ها و سازمانه ها مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
جامعه شناسی و سایر علوم: مطالعه و شناخت جامعه انسانی موضوع دانش خاصی نیست بلککه علوم مختلفی در حوزه علوم اجتماعی مانند جامعه شناسی- مردم شناسی- تاریخ- جغرافیای انسانی- اقتصاد- حقوق- جمعیت شناسی- روانشناسی و علوم مشابه دیگر هر کدام با جنبه های مختلف زندگی اجتماعی ارتباط دارند و در شناخت کامل جامعه یکدیگر را همکاری می کنند . در میان شاخه های مختلف علوم اجتماعی علومی نظیر مردم شناسی- روان شناسیو حقوق با جامعه شناسی ارتباط و نسبت نزدیکی دارند که در ادامه ...
فهرست
تاریخچه. ۳
جامعه شناسی چیست؟ ۴
شناخت جامعه: ۴
تعریف جامعه: ۵
تقسیمات جامعه شناسی: ۵
جامعه شناسی و سایر علوم: ۶
جامعه شناسی شهری. ۹
نگاه اجمالی. ۹
اختصاصات شهر ۹
جامعه شناسی پزشکی. ۱۰
تاریخچه مطالعات اجتماعی در پزشکی و جامعه شناسی پزشکی. ۱۱
علل اجتماعی بیماری. ۱۲
الگوهای اجتماعی بیماری. ۱۲
مقابله با بیماری. ۱۳
انواع مراقبتهای درمانی. ۱۳
جامعه شناسی روستایی. ۱۳
تاریخچه جامعه شناسی روستایی. ۱۴
اهداف جامعه شناسی روستایی. ۱۴
جامعه شناسی کار ۱۵
تعریف کار ۱۵
موضوع جامعه شناسی کار ۱۵
تعریف جامعه شناسی کار ۱۶
اتحادیه های کارگری و ستیزه صنعتی. ۱۶
روان شناسی اجتماعی کار صنعتی. ۱۷
بیکاری،کار زنان و اقتصاد غیر رسمی. ۱۷
جامعه شناسی خانواده ۱۸
ازدواج. ۱۸
خویشاوندی. ۱۸
روابط خانوادگی. ۱۸
خلاصه کتاب.. ۱۹
تغییرات در الگوههای خانواده در سراسر جهان. ۴۱
رویه تاریک خانواده ۴۱
جامعه شناسی انحرافات.. ۴۱
قوانین ،جرایم و مجازاتها ۴۲
تبیین کجروى. ۴۲
کجروی چیست.. ۴۳
میزان جرایم. ۴۳
مفهوم بیماری روانی. ۴۳
نظریات و اندیشه های برخی از متفکران و پیش گامان جامعه شناسی: ۴۴
فارابی: ۴۴
ابن خلدون: ۴۵
نظریات اگوست کنت: ۴۶
نظریا ت امیل دور کیم: ۴۷
جامعه شناسی ایستا و پویا: ۵۰
گروه اجتماعی : ۵۲
گروههای غیر ثابت و ناپایدار: ۵۲
گروه مرجع ( داوری) : ۵۳
گروههای فشار: ۵۴
رفتارهای گروهی: ۵۴
عوامل مادی و معنوی در گروه: ۵۵
عوامل از هم پاشیدگی گروه: ۵۵
پایگاه اجتماعی : ۵۶
تحرک اجتماعی: ۵۶
ارزشهای اجتماعی : ۵۷
دیدگاه خود را ثبت کنید