فیزیولوژی غدد درون ریز با فرمت pdf ودر 86 صفحه
قسمتی از متن فیزیولوژی غدد درون ریز
غدد درون ریز به مجموعه غده های موجود در بدن گفته میشود که ترشحات خود را به داخل خون می ریزد. این غدد هورمون های مختلفی ترشح میکند که بر روی سلول ها اندامها و عملکرد بدن اثر می گذارد.
تعريف هورمون
• هورمون یک کلمه یونانی است و معنی
آن (من بر می انگیزم )است
• هورمون ماده ای است شیمیایی که از
غدد درون تراوا يا غدد مترشحه داخلی به درون جریان خون ترشح میشود.
بوسیله خون به اعضا یا بافتهای دیگر بدن حمل میشود و در آنجا کارش
اصلاح ساختار یا عملکرد عضو یا بافتی از بدن می باشد.
هر غده از دو بخش قشر CORTEX و مغزیا مدولا MEDULLAتشکیل شده است که هرکدام از این دو بخش هورمونهای جداگانه ای ترشح
میکند.
قسمت قشری ،آدرنال هورمون هایی تولید می کند که کورتیکواستروئیدها نامیده می شوند و هورمون های بخش مرکزی را کاته کولامین ها می نامند.
قشر آدرنال به ترتیب از خارج به داخل از سه لایه تشکیل شده است که عبارتند از:
بخش گلومرولا که نسبتاً نازک بوده و ترشح مینرالوکورتیکوئیدها مانند آلدوسترون را بر عهده دارند که در متابولیسم الکترولیتها بویژه سدیم و پتاسیم نقش دارند.
۲۰ بخش فاسیکولا که ضخامت بیشتری دارد و ترشح گلوکوکورتیکوئیدها مانند کورتیزول و کورتیکوسترون را بر عهده دارد که بر متابولیسم مواد قندی اثر گذاشته و قند خون را زیاد میکنند. همچنین بر متابولیسم پروتئینها و چربیها نیز نقش دارند. ۳۰ بخش رتیکولا که در مجاورت قسمت مرکزی غده آدرنال قرار دارد ترشح آندروژن ها را بر عهده دارد که فعالیت آنها شبیه هورمونهای جنسی میباشد.
اثرات فیزیولوژیک هورمونهای قشر آدرنال
هورمون های قشر آدرنال دارای اثر مینرالوکورتیکوئیــــدی (آلدوسترون) و گلوکوکورتیکوئیدی (کورتیزول) و اثرات ضعیف آندروژنی هستند.
کورتیزول دارای اثر مینرالوکورتیکوئیدی مختصری نیز است. ولی اثر آلدوسترون در احتباس سدیم ۵۰۰ برابر قویتر از کورتیزول .است با توجه به میزان ترشح آلدوسترون (۱۵۰
میکروگرم) و کورتیزول (۲۰ تا ۲۵ میلی گرم) در شبانه روز مسلم است که اثرات گلوکوکورتیکوئیدی منحصر به کورتیزول است و این هورمون بعلت ترشح بسیار زیادتر از آلدوسترون،
قسمتی از اثرات مینرالوکورتیکوئیدی در بدن را نیز انجام مینرالوکورتیکوئیدی در به
می دهد.
بخش مرکزی ادرنال
یکی از هورمونهای مترشحه از این بخش آدرنالین نام دارد. ترشح آدرنالین نوعی حالت آماده باش در بدن ایجاد میکند و بدن را یاری میدهد که در مقابل پیشامدهای نابهنگام آمادگی داشته باشد؛ مانند موارد جنگ و ستیز، فرار یا مسابقات ورزشی در چنین حالتی در اثر ترشح آدرنالین فعالیت قلب افزایش می یابد، فشار خون زیاد میشود و خون رسانی افزایش می یابد . آدرنالین به خصوص موجب بازشدن رگهای موجود در عضلات میشود و خون رسانی به این اعضاء را که موجب تحریک بدن می شوند افزایش میدهد. از طرف دیگر این ماده با تأثیر گذاشتن بر مغز حالت آمادگی بیشتر و امکان تحریک پذیری به اعصاب میدهد. اثر آدرنالین بر کبد موجب بالا رفتن گلوکز خون میشود و به این وسیله نیاز ماهیچه و اعصاب به انرژی بیشتر برطرف میگردد . ترشح آدرنالین هنگام خشم، ترس و اضطراب افزایش می یابد. در واقع بخش مرکزی غده فوق کلیوی را میتوان جزئی از دستگاه : عصبی سمپاتیک دانست، زیرا این اعصاب به سلولهای بخش مرکزی وارد شدهاند و هر بار که تحریک دستگاه سمپاتیک رخ می دهد این سلولها تحریک میشوند و هورمون آدرنالین آزاد میکنند.
دیدگاه خود را ثبت کنید