جزوه قواعد فقه مدنی در 62 صفحه مقطع ارشد رشته حقوق خصوصی
تعریف قاعده فقهی
رکن اول (موضوع)
رکن دوم حکم
انواع حکم
حکم تکلیفی
حکم وضعی
رکن سوم (دلیل)
فقیه برای معین کردن موضوع ،حکم این چهار چیز را باید روشن کند.
قاعده فقهی و مسئله فقهی
قاعده فقهی و دلیل فقهی
مسائل اصولیه
انواع قواعد فقهی
منشأ قواعد
تعداد قواعد
تاریخ قواعد نگاری
قاعده لا ضرر
مستندات قاعده
الف) عقل
ب )کتاب
ج )روایات
معناى ضرر و ضرار:
نظریه مورد اختیار در معناى ضرر و ضرار
نظریه مرحوم شیخ مرتضى انصارى
نظریه مرحوم محقق خراسانى
نظریه مرحوم شریعت اصفهانى
نظریه مرحوم نراقى
نظریه امام خمینى
- تفاوت نظریه مرحوم شریعت اصفهانى و امام خمینى:
تنبیهات
تنبیه اول: تقدیم قاعده لا ضرر بر ادله احکام اولیه
تنبیه دوم : ضرر زدن به غیر به منظور دفع ضرر از خود
تنبیه سوم :حکم تعارض ضررین
نقد و بررسى:
تنبیه چهارم:آیا قاعده لا ضرر شامل امور عدمى هم مىشود؟
تنبیه پنجم: مراد از ضرر، ضرر شخصی است یا ضرر نوعی؟
تنبیه ششم : در ضرر به خود
تنبیه هفتم: : آیا اقدام مانع شمول لاضرر است
تنبیه هشتم: در حکم ضرری، فرقی بین مکلَّف به حکم و غیر آن نیست
در زیر اهداف درس و قسمتی از فایل امده است
الف) اهداف کلی درس
بر اساس مصوبه شورای عالی برنامه ریزی درسی هدف این درس به صورت زیر معرفی می شود.
"آشنا ساختن دانشجویان با مقررات و قواعد کلی فقهی برای حل بسیاری از فروع فقهی و همچنین ارتقاء قدرت و توانایی آنها
در فهم مشکلات حقوقی و فقهی"
براین اساس، دو هدف عمده ،در این درس مورد توجه برنامه ریزان بوده است :
1.ایجاد قدرت تحلیل برای حل فروع فقهی توسط دانشجویان
2.ارتقای توانایی دانشجویان در فهم مشکلات حقوقی و فقهی
با توجه به این که دانشجویان حقوق برای ایفای وظایف حقوقی و تصدی امور قضایی تربیت می شوند، ممکن است برای آنهااین پرسش مطرح شود که مطالعه قواعد فقهی و دانستن فروع فقهی که با علوم دینی و رشته فقه مرتبط است چه ارتباطی بارشته حقوق که از شاخه های علوم اجتماعی است دارد؟ و در مسیر رسیدن به هدف تأسیس این رشته چه نقشی را ایفا میکنند؟
تعریف قاعده فقهی
.» قاعده فقهی یک حکم شرعی است که موضوع کلی دارد و از آن ،احکام متعددی را می توان برداشت کرد «در این تعریف، دو ویژگی مهم برای قاعده فقهی مورد توجه قرار گرفته است که در ادامه بحث باید مورددقت قرار گیرند.
1. حکم شرعی بودن
ویژگی اول )حکم شرعی بودن
با توجه به این که قاعده فقهی یک حکم شرعی است شایسته است ابتدا شناختی دقیق از مفهوم یک حکم شرعی داشته باشیم.
مقصود از حکم شرعی حکم شرعی جمله ای خبری است که در آن نظر خدا درباره یکی از اعمال بشری اعلام می گردد.
به عنوان مثال، نوشیدن شراب یکی از اعمال بشری است. حال اگر ما بگوییم نوشیدن شراب حرام است نظر خدا را درباره این عمل اعلام کرده ایم، یعنی این که نوشیدن شراب غیر مجاز و ممنوع است و از آن به حرام تعبیر می شود و این جمله که درآن نظر شارع به ما اعلام می شود، یک حکم شرعی نام دارد.
دیدگاه خود را ثبت کنید