عنوان کتاب: قرن دیکتاتورها
نویسنده: اولیویه گز
مترجم: ابوالفضل الله دادی
تعداد صفحات کتاب: 633 صفحه
زبان کتاب: فارسی
حجم فایل: 59.38 مگابایت
نوع فایل: PDF (ZIP)
کتاب قرن دیکتاتورها کوشیده به جنبه‌های ناشنیده از سرگذشت انسانهای تمامیت خواهی بپردازد که نام و آوازه‌شان بی‌شک به گوش همه ما رسیده.
کتاب حاضر با پیشگفتاری خواندنی از ویراستار، آغاز می‌شود. اولیویه گِز در این پیشگفتار، با نکته‌سنجی و موشکافی و ارجاع به دیدگاه‌ها و گفته‌های متفکرانی چون هانا آرنت و الیاس کانتی، تصویری از دیکتاتورها و دیکتاتوری و شرایط پدید آمدن دیکتاتورها به دست میدهد. گِز پیشگفتار خود را با نقل خاطرات نخستین مواجهات خودش با دیکتاتورها و حکومت‌های دیکتاتوری آغاز میکند و آن‌گاه شرح میدهد که دیکتاتورها چگونه از دل بحران و هرج و مرج و بی‌سامانی پدید می‌آیند.
گِز همچنین از شیوه‌های اِعمالِ قدرت و سلطۀ دیکتاتورهای قرن بیستم سخن می‌گوید و از اینکه این دیکتاتورها چگونه و با چه داستان‌ها و خیالپردازی‌ها و اسطوره سازی هایی مردم تحت حکومت خود را تهییج می‌کردند، چگونه و از چه راههایی کنترل و نظارت سراسری خود را اِعمال می‌کردند و چگونه از امکانات فنی‌ای که پیشرفت تکنولوژی در قرن بیستم در اختیارشان گذاشت برای بسط و گسترش و تثبیت قدرت خود سود می‌بردند.
کتاب قرن دیکتاتورها، مجموعه مقاله هایی است نوشتۀ نویسندگان مختلف درباره دیکتاتورهایی که در قرن بیستم ظهور کردند و اعصاری تاریک را در سرزمین‌های تحت سلطه‌شان و همچنین در کل تاریخ جهان رقم زدند و جهان یا مناطقی از جهان را درگیر جنگها و بحرانهای ویرانگر کردند. در کتاب پیش رو درباره دیکتاتورهایی می‌خوانید که بعضی از آنها شهره آفاق و از کفر ابلیس مشهورترند و بعضی شهرت کمتری دارند. بعضی مخوف‌ترند و بیشتر جنایت کرده‌اند و بعضی کمتر، که البته میزان شهرت این دیکتاتورها لزوماً ربطی به میزان جرم و جنایت‌شان ندارد.
متن اصلی کتاب اولین بار در سال 2019، به ویرایش اولیویه گِز و همراه با مقدمه‌ای خواندنی از او، منتشر شده است. این کتاب مناسب و باب طبع کسانی است که به تاریخ و به‌ویژه تاریخ سیاسی قرن بیستم علاقمندند و می‌خواهند بدانند دیکتاتورهایی که نامشان هنوز هم لرزه بر اندام بسیاری می‌اندازد چطور و چگونه و تحت چه شرایطی پا گرفتند و به قدرت رسیدند و برای حفظ و گسترش قدرت خود چه کردند و چه ابزارهایی به کار بردند.
از زمان پیسیستراتوس، نخستین جبار یونان باستان، مردانْ قدرت فردی‌شان را, ورای هر نظارت و قانونی، بی‌رحمانه بر قبایلشان اِعمال کرده‌اند. اما دیکتاتورها هیچ‌گاه به اندازهٔ قرن اخیر تکثیر نشدند، انگار که پیشرفت و فن, دو شاخص این قرن, علیه خودش برخاسته است. لنین، هیتلر، موسولینی، استالین، فرانکو، فیدل کاسترو، تیتو، پینوشه، مائو، پول پوت، انور خوجه، معمر قذافی و صدام حسین از جمله دیکتاتورهایی هستند که در کتاب قرن دیکتاتورها به آنها پرداخته شده است.
اگرچه فرانسه نمی تواند به داشتن دیکتاتوری بی چون وچرا ببالد با وجود خوجه، ما فرانسویترین دیکتاتور را داریم کمی پیش از مرگش به پل میلیه پزشک همیشگی و در درجه دوم تلگرافچی ساده اش گفته بود: «من فرانسوی فکر میکنم و فرانسوی خواب می بینم.» میلیه رازدارِ حرف هایی چنان فروتنانه بود که نمی توان در برابر وسوسهٔ نقل آنها مقاومت کرد: «من فقط عضو حزب کارم و تنها برای خدمت به خلقم کار میکنم. دشمنان آلبانی میگویند دیکتاتورم»
اما این دشمنان همان طور که میدانیم خیل عظیمی بودند. شاید میشد در حرف های انور خوجه تردید کرد، اما فرانسه دوستی اش مسلم بود. ژان پل شامسه که در دههٔ ۱۹۸۰ ادبیات فرانسه را در دانشگاه تیرانا تدریس میکرد یادآوری میکند او آثار کلاسیک مارکسیسم را به زبان فرانسه خوانده بود، وینی هوگو سن، سیمون میشله، مونتسکیو، دیدرو، ولتر و… هم میخواند. معدود فیلم های مستندی که در مورد او ساخته شده است، مطالعات فرانسه اش را نشان میدهد.
برایش اهمیت داشت که نشان دهد بسیار فرهیخته است و این فرهنگ را از فرانسه دارد. انور خوجه که ضد شوروی، ضدچین و ضد همه چیز بود هرگز ضد فرانسه نشد. او این عشق استوار را مرهون دبیرستان های فرانسوی جیروکاستر شهر مادری اش و کورچه بقایای آموزشی جبهه شرقی بود که بعد از ۱۹۱۸ در جنوب آلبانی ریشه دوانده بود. شاگردان این مدارس اغلب شبیه مدیترانه ایها بودند. انور خوجه متولد ۱۹۰۸ بود و در محیطی پرورش یافته بود که این امکان را داشت امواجی از کشور انقلاب را دریافت کند.
یک توسک مسلمان بود. اصالتاً اهل آن بخش جنوبی کشور که با یونان و ایتالیا مرتبط بود، او هیچ ارتباطی با یکی از آن گگهای شمال نداشت؛ دیگر قوم آلبانی، مردمی بیشتر کوه نشین و خشن و اندکی متمایل به کاتولیک که همچون مردم اشکودر هنوز دلبسته سنت های قبیله ای بودند. آیا او همان پسر کارگری بود که میخواست نظرش را به دیگران بقبولاند؛ همان که نگهبان جلو خانه زیبای مادری اش ـ که در زمان زنده بودنش به موزه تبدیل شد – میخواست نشان دهد در پی تحقیر همۀ ظواهر است، به طوری که از مدتها قبل ژان پل شامسه را هم متقاعد کرده است؟
پول وجود داشت پدرش برای تجارت به ایالات متحده رفته بود. دایی اش در شهرداری مسئولیت هایی داشت اسماعیل کاداره نویسنده بزرگ آلبانیایی بود، اهل همان محله و از خانواده ای مرفه اما کمی دھاتی حرف میزد، زیرا این خانواده به گروه خانواده های قدیمی شهر تعلق نداشت. انور خوجه آن دبیرستانهای فرانسوی با شهامت دانتون و مهارت روبسپیر مرد بزرگ زندگی اش آشنا شد که بعدها او را در زندگینامه خودنگاشت مطلوب خودش این گونه وصف کرد: مردی درستکار، دلبسته وطن، سازش ناپذیر در برابر سلطنت و…
قرن دیکتاتورها کتابی است کم نظیر، از آن رو که به زندگی بیست دیکتاتور خونخوار قرن بیستم می‌پردازد. بیست فصل کتاب، یعنی حسب حال بیست دیکتاتور بنام دنیا، حاصل چندین سال کار گروهی از مهمترین نویسندگان و مورخان و روشنفکران و روزنامه نگاران فرانسوی است.
در کتاب، از قسمی دیگر از دیکتاتوری نیز سخن به میان آمده که نوظهور است، دیکتاتوریای که قلمروش نه پایتخت دارد نه مرز، اما بر بیش از دو میلیارد نفوس حکمرانی میکند: امپراتوری شبکه‌های اجتماعی که به زعم اولیویه گز اطلاعاتش راجع به رعیت‌هایش از اطلاعات استالین در دوران پاکسازی عظیم فراتر می‌رود.
اولیویه گز در این کتاب به مفهوم توتالیتاریسم و تمایز آن با استبداد فردی می‌پردازد و از شگفتی مواجهه‌ای می‌گوید که زمانی در دوران جوانی از دیدن پوسترهای متعدد دیکتاتورها روی درب خوابگاه دانشجویی به او دست داده بود. کتابی است خواندنی و جذاب، به خصوص برای افرادی که روایت‌های عام تاریخ عطش کنجکاوی‌شان را فرو می‌نشاند.
کتاب قرن دیکتاتورها، که اثری منحصربه فرد است، نه فقط تاریخ گذشته، بلکه روایت «اکنون» است، زیرا «اکنون» دیکتاتوری مسری است، مثل آزادی در گذشته.
دیدگاه خود را ثبت کنید