عنوان کتاب: دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز
چگونه یک ماده خاص مغز می تواند فرایندهای عشق، جنسی و خلاقیت را ایجاد کند و مسیر سرنوشت نوع بشر را تعیین نماید
جز پرفروش ترین کتابها
نویسندگان: دانیل ز لیبرمن و مایکل ای لانگ
مترجم: دکتر محمداسماعیل فلزی
تعداد صفحات کتاب: 358 صفحه
زبان کتاب: فارسی
کتاب دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز، اثر معروف و پرفروشی ست از مایکل ای لانگ و دانیل ز لیبرمن. مولکول دوپامین برای مغز آدمی وسیله چند منظوره مهمی است که از راه های بسیار ما را وادار می کند از قلمرو لذت صرف بگذریم و به جستجوی انبوه فرصت‌ها و امکان هایی برویم که به مدد تخیل در ذهن ما جان می گیرند. این ماده در مغز همه پستانداران، خزندگان، پرندگان و ماهی ها وجود دارد. اما میزان آن در انسان از همه موجودات بیشتر است.
چرا اعتیاد “کاملا منطقی” برای معتاد است؟ چرا عشق خیلی سریع از شور به بی تفاوت تغییر می کند؟ چرا برخی از افراد لیبرال های سرسخت و برخی دیگر محافظه کاران پوشالی هستند؟ چرا ما همیشه در تاریکی ترین زمانها به راه حل امیدواریم – و بسیار خوب در کشف آنها عمل می کنیم؟ جواب در یک ماده شیمیایی واحد در مغز شما یافت می شود: دوپامین. دوپامین بقای انسان اولیه را تضمین می کند. دوپامین ماده شیمیایی میل است که همواره درخواست بیشتر – چیزهای بیشتر ، تحریک بیشتر و شگفتی های بیشتر را دارد.
در پیگیری این موارد ، از احساسات ، ترس و یا اخلاق دست صرف نظر نمی شود. دوپامین منشأ هر خواست ما است ، آن کمی زیست شناسی که باعث می شود یک حرفه ای جاه طلبانه همه چیز را برای رسیدن به موفقیت قربانی کند ، یا این که یک همسر خشنود و مطیع را سوق می دهد ، همه آنچه دارد را برای هیجان مواجهه با شخص جدید ریسک کند. به بیان ساده تر ، به همین دلیل است که ما در جستجو و موفقیت هستیم؛ به همین دلیل است که ما کشف می کنیم و موفق می شویم. با این حال ، در همین زمان ، به همین دلیل است که قمار می کنیم و به هدر می دهیم.
دوپامین نوعی پیام‌رسان عصبی است که نقش مهمی در حرکت، حافظه، پاداش، لذت، رفتار، شناخت، توجه، خواب، تغییرات خلقی و یادگیری در انسان بر عهده دارد. این مولکول برای مغز آدمی وسیله چندمنظوره مهمی است که از راه‌های بسیار ما را وادار می‌کند از قلمرو لذت صرف بگذریم و به جستجوی انبوه فرصت‌ها و امکان‌هایی برویم که به مدد تخیل در ذهن ما جان می‌گیرند…. این ماده هم برکت است و هم نفرین. هم محرک است و هم پاداش. ماده‌ای است متشکل از کربن، هیدروژن و اکسیژن به علاوه یک اتم نیتروژن – ساختاری ساده دارد ولی نتایجی بس پیچیده به بار می‌آورد.
این ماده، همان دوپامین است و داستان آن، داستان رفتار آدمی است. عواطف ما وقتی به اوج می‌رسند که به دنیایی سرشار از احتمال‌های دلخواه فکر کنیم و زمانی دستخوش افول می‌شوند که با واقعیت مواجه شویم. مایکل ای لانگ و دانیل ز لیبرمن روانپزشک و استاد دانشگاه جورج واشینگتن در کتاب دوپامین مولکولی با خواص شگفت انگیز با تکیه بر آمار و تحقیق‌های علمی درباره تأثیر این ماده بر جنبه های گوناگون زندگی انسان از جمله عشق، ورزش، اعتیاد، سیاست، خلاقیت، مهاجرت و پیشرفت بحث می کند.
از دید دوپامین، داشتن مهم نیست، به دست آوردن مهم است. اگر مثل یک آواره زیر یک پل زندگی می کنید دوپامین کاری می کند که هوس داشتن یک خیمه به سرتان بزند. اما اگر در گران ترین عمارت جهان زندگی می کنید، دوپامین کاری می کند آرزو کنید که قصری روی ماه داشته باشید. دوپامین استانداردی برای خوب ندارد و دنبال رسیدن به هیچ خط پایانی نیست. مدارهای دوپامینی مغز را فقط با احتمال بروز پیشامدهای جدید و دلپذیر می توان تحریک کرد. حتی اگر اوضاع فعلی خوب و بر وفق مراد باشد دوپامین شعار «بیشتر» را سر می دهد…
دانشمندان تحریک ناشی از پدیده‌های نو در مغز انسان را خطای پیش‌بینی پاداش نامیدند. معنی این اصطلاح همان است که از معنی کلمات آن می‌توان فهمید. ما همیشه در حال پیش‌بینی آینده هستیم، از پیش‌بینی لحظه پایان کار خود در اداره گرفته تا پیش‌بینی رقم موجودی حساب خود در برابر خودپرداز بانک. وقتی در عمل با موردی روبرو شویم که از پیش‌بینی ما بهتر است دچار نوعی خطای پیش‌بینی پاداش می‌شویم: مثلا ممکن است روزی ساعت کاری ما زودتر به پایان رسد یا موجودی حساب ما خیلی بیشتر از آنچه حدس می‌زدیم باشد. خطاهایی که ترشح دوپامین را فعال می‌کنند موجب شادی ما می‌شوند…
دوپامین به ما این اجازه را می‌دهد چیز‌هایی را که در برابر ما وجود دارند درک کنیم و آنها را بچشیم و از آنها لذت ببریم یا به جنگ و‌گریز بپردازیم یا هوس چیز‌هایی به سرمان بزند که آنها را نداریم و ما را به جستجوی چیزهای جدید وادار می‌کند. وقتی از دستور آن پیروی کنیم به ما پاداش می‌دهد و در غیر این صورت مایه رنج و ناراحتی ما می‌شود. این دوپامین سرچشمه خلاقیت و در ادامه همین مسیر، جنون است؛ در بروز اعتیاد نقش اساسی دارد و به همین دلیل می‌تواند برای درمان اعتیاد هم ما را راهنمایی کند.
اگر از خواندن کتاب‌های علمی که به زبان ساده نوشته شده‌اند لذت می‌برید، مطالعه‌ی کتاب دوپامین، مولکولی با خواص شگفت انگیز برایتان دلچسب و لذت بخش است.
دیدگاه خود را ثبت کنید