چکیده
حقوق بشر منعکس کننده آرمان جهاني عدالت و جامعه اي است که در آن، هر انساني بتواند از زندگي شرافتمندانه، همراه با مساوات و کرامت بشري برخوردار گردد. حقوق بشر مجموعه حقوق وضع شده که آغاز آن را بتوان به اعلاميه جهاني حقوق بشر يا انقلاب کبير فرانسه دانست نيست بلکه بايد قدمت آن را به درازاي حيات بشر بدانيم. موضوع حقوق بشر «انسان» است و در جهان بيني اسلامي نيز انسان خليفه خدا است که در سايه عقل و اراده و مسووليت بر ساير مخلوقات برتري دارد. نزديکي و قرابت آدمي به خداوند و اعتقاد به ارزش و کرامت والاي انسان، به حقوق بشر در نظام اسلامي موقعيت ممتاز و برجسته بخشيده است. آن چه که به عنوان حقوق انساني در اعلاميه جهاني حقوق بشر آمده به نحو کامل تري در نظام حقوقي اسلام مورد توجه قرار گرفته است.
از نظر تشريع حقوق بشر تفاوت اساسي دارد. اصل «حقيقت‌محوري»، که اساس عقلانيت ديني است، با تأکيد بر وجود حقايق عيني و امکان دست‌يابي به آن، بر انديشه‌هاي نسبي‌گرايانه حقوق بشر غربي، خط بطلان مي‌کشد. نتيجة اصل «توحيد»، حاكميت حق خدا، به عنوان منشأ حقوق بشر است. اصل «معاد» با طرح جاودانگي روح انسان، انساني زيستن، روحيه مراقبت در رفتار و تاکيد بر پاسخگو بودن انسان در پيشگاه الهي، در تدوين حقوق بشر تاثيرگذار است. اشتراكات و تفاوت‌هاي حقوق و تكاليف بشر نتيجه منطقي اصل «حکمت» است. اصل «عدالت» زمينه‌ساز تحقق جامعه آرماني و تکامل اجتماعي انسان است. اصل «تلازم حق و تکليف»، بيانگر رسالت انسان در زندگي اجتماعي است. اصل «كرامت ذاتي» و تشريعي انسان نيز به مثابه موهبت الهي، زمينه اعتلاي حقوق بشر را فراهم مي‌سازد.
كليدواژه‌ها: اسلام، انسان، حق، تکليف، حقوق بشر، توحيد، معاد، حکمت، کرامت، عدالت
دیدگاه خود را ثبت کنید