آیا اعتراض ابزاری برای خدمت به بشریت است یا وسیله ای برای ایجاد آشوب؟ اعتراض منجر به ظلم میشود یا عدالت را به ارمغان می آورد. آیا اعتراض رفتاری کودکانه است یا بالغانه؟ در دنیای متمدن امروزی گفتگو یک ابزار بسیار مهم برای برقراری ارتباط تلقی میشود که می توان از این ابزار درجهت بهبود ناهنجاری های جامعه نظیر سلطه جویی افراد بهره برد.
قاطعیت نیز یکی از مفاهیم مهمی است که مانوئل اسمیت به طور مفصل آن را توضیح داده است و از لزوم آن در شرایط مختلف زندگی صحبت کرده است. به عقیده ی او برای داشتن جامعه ای سالم و بدور از آفت سلطه جویی باید فرهنگ قاطعیت را افزایش دهیم. او در کتاب خود این مسئله را از دوران کودکی مورد کنکاش قرار داده است. مثلا زمانی که پدر و مادر با قطعیت بسیار مانند یک فرمانده با کودک رفتار می کنند باعث می شود حق طلبی زیادی به کودک تلقین می شود و او در آینده می تواند هر کاری را انجام دهند.
تقریباً بیست سال پیش که تازه خدمت سربازی را تمام کرده بودم،با استاد جوانی به نام جو آشنا شدم که هم با شخصیت بود و هم کارش را دوست داشت. من از شمار دانشجویانش بودم. او با صراحت صحبت می کرد. جدی و منضبط بود و باورهای ابتدایی دانشجویان را از ن روانشناسی آگاهانه و بی تأمل رد می کرد.او به جای پرداختن به نظریه های پیچیده مربوط به رفتار انسانها، به موضوع از زاویه دیگری نگاه می کرد.او به کمک فرضیه های ساده مطالب را تشریح می کرد. او معتقد بود 95 درصد نظریه های روانشناسی چرند است.
اما به گمان من، امروزه با گذشت سالها هنوز هم درستی عقاید جو به همان قوت خود باقیست. زیرا تبیین های پیچیده عرفانی و صحبتهای روشنفکرانه بیشتر پشت هم اندازی و نوعی لفاظی است. به مرور که با روانشناسان و روانپزشکان بیشتری آشنا شدم ، دیدم آنها هم در همین زمینه مشکلاتی دارند. همسران، دوستان و عزیزان ما هنگامی که از چیزی ناراحت می شوند، بدون آنکه مستقیم کلمه ای بر زبان بیاورند کاری میکنند که مفهوم آن این است که در خود احساس تقصیر می کنیم. برای دریافتن این کار یک نگاه هم کافی است.
در را به هم کوبیدن، بستن، سکوت، جا به جا کردن کانال تلویزیون همه از این دست هستند. جو زمانی میگفت: کاش می فهمیدم که چگونه این کار را میکنند، چرا من اینگونه واکنش نشان میدهم، گاه بدون دلیل احساس تقصیر میکنم. مسائل به آنچه همسرانمان میکنند محدود نیست. اگر پدر و مادر یا همسرتان بخواهد کاری میکنند که پسر ها و دخترهای بزرگشان، ولو صاحب فرزندانی هم باشند، مانند بچه های کوچک شوق و ذوق کنند. ما گویا باید علاوه بر مسائل خانوادگی، مسائل خارج از خانه را هم تحمل کنیم.
اعتراض کردن به مسائل مختلف میتواند عواقب ناخوشایندی را به انسان تحمیل کند و به او احساس گناه دهد. قاطعیت و لب به اعتراض گشودن مسئلهای است که باید در بستر فرهنگی، اقتصادی و روانشناسی بررسی گردد. مانوئل اسمیت در کتاب روانشناسی اعتراض، این مقوله را از جنبههای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داده است و به دنبال آن سلطهجویی را نقد میکند و راهکارهایی برای مقابله با آن ارائه میدهد. با مطالعه کتاب روانشناسی نه گفتن و درک مطلب آن میتوانید به نتایج زیر برسید و از این به بعد اعتراضهایی موفقتر، کاربردیتر، اثرگذارتر و صد البته منطقیتر داشته باشید.
دیدگاه خود را ثبت کنید