لایسنس نرم افزار چیست؟

لایسنس نرم افزار، ابزار مهمی است که توسعه دهندگان و شرکت ها برای تعریف صریح حقوق کاربر به کار می برند. علاوه بر این، قراردادهای لایسنس نرم افزار از مالکیت معنوی توسعه دهنده، برنامه کاربردی و کد منبع نرم افزار، در برابر فعالیت هایی مانند توزیع مجدد، استفاده مجدد و اصلاح محافظت می کنند. هم کاربران نرم‌ افزار و هم توسعه ‌دهندگان می ‌توانند از درک بهتری از چیستی لایسنس نرم‌ افزار و انواع مختلف لایسنس های موجود برای توصیف رابطه بین نرم ‌افزار و کاربران سود ببرند. در این مقاله، ما به طور خلاصه به چیستی لایسنس انواع نرم ‌افزارها و نرم افزارهایی که در طراحی سایت اختصاصی مورد استفاده قرار می گیرند، چرایی اهمیت آنها و 9 لایسنس برتر نرم ‌افزار برای نشان دادن کاربردهای خاص آنها اشاره خواهیم کرد.

لایسنس نرم افزار چیست؟

لایسنس نرم افزار نوعی قرارداد کاربر است که از مالکیت معنوی توسعه دهنده نرم افزاری که یک برنامه کاربردی را ایجاد کرده است، کد منبع و کد شی آن محافظت می کند. به عنوان قراردادهای قانونی، لایسنس های نرم افزار معمولاً میزان حق کپی رایت یک نرم افزار را تعیین می کنند، اینکه آیا کاربران می توانند نرم افزار را توزیع کنند و چگونه می توانند از آن استفاده کنند. لایسنس های نرم افزار معمولاً به شکل یک سند متنی هستند و به صورت قراردادی ادعاهایی را که کاربر ممکن است علیه یک توسعه دهنده مطرح کند محدود می کنند. علاوه بر این، لایسنس های نرم افزار ممکن است شامل محدودیت هایی در حقوق مختلف کاربر، ایجاد محدودیت در نصب، گارانتی ها و تعهدات باشند.

دو دسته اصلی لایسنس ها شامل اکثر نرم افزارها و قراردادهای آنها می شود:

لایسنس های اختصاصی: این لایسنس ها که اغلب به عنوان لایسنس های نرم افزار منبع بسته شناخته می شوند، توانایی کاربران را برای تغییر، استفاده مجدد یا اشتراک گذاری کد نرم افزار محدود می کنند. بخش بزرگی از لایسنس های نرم ‌افزاری در دسته لایسنس های اختصاصی قرار می ‌گیرند، زیرا هدف بیشتر لایسنس های نرم ‌افزارهای تجاری محدود کردن دسترسی کاربر و تشریح شرایط استفاده مناسب است.

لایسنس های FOSS: لایسنس های FOSS یا لایسنس های نرم افزار منبع باز و آزاد، توافق نامه هایی بسیار مجاز هستند که به کاربران اجازه می دهند کد منبع یک محصول نرم افزاری را بدون محدودیت تغییر دهند، استفاده کنند، به اشتراک بگذارند و دوباره استفاده کنند. لایسنس های FOSS سطح بالایی از اختیارات را از نظر استفاده مناسب به کاربران می دهند.

تقریباً همه نرم افزارها دارای لایسنس هستند، اما توسعه دهندگان همچنین می توانند حقوق نرم افزار خود را به مالکیت عمومی اهدا کنند. در چنین مواردی، نرم افزار بدون لایسنس باقی می ماند، از حق کپی رایت محافظت نمی شود و برای استفاده عموم آزادانه در دسترس است. در مقایسه، نرم افزارهای خصوصی که تحت پوشش لایسنس نیستند، مانند برنامه های کاربردی تجاری که توسعه دهندگان به دامنه عمومی اهدا نکرده اند، همچنان دارای محدودیت هایی هستند که توسط قانون حق کپی رایت تعریف شده است. با توجه به این موضوع، توجه به این نکته مهم است که تفاوت قابل توجهی بین لایسنس و مالکیت وجود دارد، زیرا هر دو لایسنس اختصاصی و منبع باز برای کاربران حقوقی قائل می شوند اما مالکیت را به آنها منتقل نمی کنند.

لایسنس های نرم افزار چگونه کار می کنند؟

همانطور که می دانید نرم افزار انواع مختلفی دارد، ازجمله نرم افزار تحت وب. وقتی کاربران جدید برای اولین بار نرم‌ افزار را راه‌ اندازی می ‌کنند، معمولاً باید یک توافق نامه مجوز کاربر نهایی (EULA) وارد کنند که رابطه حقوقی بین ارائه‌ دهنده نرم ‌افزار، یا مجوز دهنده، و کاربر نرم‌ افزار یا دارنده مجوز را تعریف می ‌کند. EULA ها اغلب در شرایط و ضوابط دقیقی که تعریف می کنند بسته به نوع نرم افزار، صلاح دید ناشر و استفاده مورد نظر آنها از نرم افزار متفاوت است. با این حال، همه EULA ها حاوی مفاد قانونی هستند که مشخص می کند چه زمانی شرایط آن اعمال می شود، زیرا اقدامات کاربر نهایی مانند باز کردن یک بسته، کلیک کردن بر روی یک گزینه یا استفاده ساده از نرم افزار، اغلب این شرایط را تسریع می کنند.

قبل از وجود نرم افزار ابری، اکثر کاربران نسخه‌ های فیزیکی نرم ‌افزار را با لایسنس استفاده از آن همراه با EULA ساده خریداری می ‌کردند. با برنامه های کاربردی ابری، EULA ها در حال حاضر اغلب شامل مقررات مختلف دیگر مربوط به خرید و استفاده نیز می شوند. به عنوان مثال، برنامه‌ های ابری که نرم ‌افزار را به‌ عنوان سرویس (SaaS) ارائه می ‌دهند، روشی است برای تحویل نرم ‌افزار که به کاربران اجازه می ‌دهد به داده‌ ها از چندین دستگاه و مکان دارای اینترنت دسترسی داشته باشند و اغلب شامل شرایط مجوز مربوط به مدت قرارداد، شرایط لغو، هزینه ‌های ماهانه یا سالانه برای استفاده و بازیابی هزینه ‌ها در صورتی که کاربر قراردادی را در طول مدت آن لغو کند، می شود. 

چرا لایسنس های نرم افزار مهم هستند؟

لایسنس های نرم افزار از اهمیت بالایی برخوردارند زیرا از مالکیت معنوی توسعه دهندگان حمایت می کنند. علاوه بر این، زمانی که کاربران از مقررات مندرج در موافقت نامه های لایسنس پیروی نمی کنند، لایسنس ها می توانند مسیر روشنی را برای شروط قانونی به توسعه دهندگان ارائه دهند. با این کار، لایسنس های نرم افزار ممکن است اطمینان حاصل کنند که همه طرف های درگیر در فرآیند ایجاد و استفاده از نرم افزار قادر به بهره مندی از آن هستند.

علاوه بر این، لایسنس های نرم‌ افزار فواید بی شماری دارند زیرا میزان استفاده کاربر از نرم‌ افزار، دسترسی به آن و تغییر کد منبع آن را مشخص می‌کنند. اکثر نرم ‌افزارهای دارای لایسنس، EULAهایی را در اختیار کاربران قرار می ‌دهند که به وضوح حقوق کاربر برای نصب و استفاده از نرم ‌افزار را پس از خرید آن مشخص می‌ کند. بنابراین، لایسنس های نرم افزار به کاربران اجازه می دهد تا درک بهتری از رابطه خود با نرم افزار، کد آن و تعهدات خود برای استفاده مجدد یا اصلاح داشته باشند.

توافق نامه مجوز نرم افزار چیست؟

توافق نامه مجوز نرم افزار یک سند قانونی است که چندین شرط کلیدی را بین یک شرکت یا توسعه دهنده نرم افزار و یک کاربر برای اجازه استفاده از نرم افزار تعیین می کند.

این شرایط برای محافظت از حقوق مالکیت معنوی توسعه‌ دهندگان و محدود کردن ادعای خسارت احتمالی ناشی از استفاده از نرم ‌افزار آنها طراحی شده‌ اند. در برخی موارد، قیمت و شرایط پرداخت نیز ممکن است در آن گنجانده شود، اگرچه اغلب در یک سند جداگانه پوشش داده می شود. با این حال، هدف اصلی توافق نامه، ارائه قوانین پایه و دقیق برای استفاده از نرم افزار است:

•    جایی که نرم افزار ممکن است نصب شود و اینکه چند نرم افزار نصب می شود.
•    چگونه می توان از نرم افزار استفاده کرد.
•    این که آیا نرم افزار ممکن است کپی، اصلاح یا توزیع مجدد شود.
•    هر گونه حق کپی رایتی که برای نرم افزار اعمال می شود.
•    مالکیت نرم افزار، اغلب مشخص می کند که ارائه دهنده تمام حقوق مالکیت را حفظ می کند.
•    مدت زمان مفاد قرارداد
•    استفاده صحیح از نرم افزار چگونه است.

لایسنس های نرم افزار برای چه مواردی استفاده می شود؟

توسعه‌ دهندگان، نرم‌ افزار را به دلایل متعددی منتشر می‌ کنند، خواه برای نمایش یک ایده جدید باشد یا ارائه منفعت به بیشترین تعداد ممکن یا برای منافع مالی و اقتصادی. به منظور حصول اطمینان از اینکه همه طرف های درگیر در این فرآیند قادر به دریافت مزایا از نرم افزار هستند، شرایط و ضوابط استفاده از آن باید به وضوح تعریف شود.

این شرایط و ضوابط به عنوان یک توافق نامه لایسنس بیان می شود. لایسنس های نرم افزار به دلایل زیادی برای ارائه دهندگان نرم افزار و کاربران بسیار مهم هستند:

•    مجوز کتبی برای استفاده از نرم افزار، از کاربران و افراد در برابر مسئولیت و ادعاهای نقض حق کپی رایت محافظت می کند.
•    مشخص شدن تعداد کاربران واجد شرایط نرم افزار
•    تعریف هر آنچه که لازم است، تعمیر و نگهداری، ارتقاء، پشتیبانی
•    قرار مشخص شدن تعداد کاربران واجد شرایط نرم افزار
•    قراردادهای گارانتی و فرآیند میانجیگری مشکل
•    لایسنس و محدودیت های توزیع
•    از حقوقی مانند کپی کردن یا اصلاحات استفاده کنید
•    تعریف حق کپی رایت، از جمله نرم افزار و هر گونه مستندات
•    تاریخ در جهت نصب، آموزش، کمک پشتیبانی و مدت لایسنس
•    شرایط فسخ، جریمه ها، بدهی های مالی
•    هر گونه تضمین عملکرد و راه حل

لایسنس های نرم افزار توافق کامل بین لایسنس دهنده و دارنده لایسنس را مشخص می کنند. هدف این است که رابطه را از نظر حقوقی و فنی روشن کنند، بنابراین تا زمانی که توافق در حال اجرا است، هیچ غافلگیری یا حدس و گمان در مورد مسئولیت ها وجود ندارد.

برای نرم افزار تلفن همراه، شرایط لایسنس بیان می دارد که فروشنده برنامه مجاز به دسترسی به چه مقدار از داده های شخصی حساس کاربر ذخیره شده در دستگاه است. این قراردادها برای محافظت از اطلاعات شخصی مانند صورت‌ حساب های مالی، مکان یا داده‌ های مهم و جلوگیری از سوء استفاده از آن طراحی شده ‌اند.

لایسنس های برتر نرم افزار

9 لایسنس اصلی نرم افزار در دسترس توسعه دهندگان و شرکت ها در هنگام انتشار نرم افزار برای خرید و استفاده وجود دارد. این لایسنس ها می توانند مبنایی برای EULA باشند. در ادامه توضیح هر کدام از این لایسنس ها را برای شما آورده ایم:

1. Public domain license (لایسنس دامنه عمومی)

نرم افزار با لایسنس دامنه عمومی برای استفاده، تغییر و توزیع مجدد بدون محدودیت باز است. این یک نوع لایسنس بسیار مجاز است زیرا توانایی کاربران را برای استفاده از کد منبع موجود نرم افزار در برنامه ها یا پروژه های جدید محدود نمی کند. علاوه بر این، لایسنس های دامنه عمومی به کاربران این امکان را می دهد که از نرم افزار در هر ظرفیتی که می خواهند استفاده مجدد داشته باشند. نرم افزار در حوزه عمومی می تواند برای برنامه نویسان سطح ابتدایی و توسعه دهندگانی که به دنبال ساخت برنامه های کاربردی جایگزین از پایه یک نرم افزار هستند، بسیار مفید باشد. به عنوان مثال، SQLite، یک کتابخانه زبان C که برای مدیریت پایگاه داده استفاده می ‌شود، به کاربران نرم ‌افزار حوزه عمومی را پیشنهاد می‌ کند تا بتوانند برای استفاده‌ های بیشتر آن را تغییر دهند.

مهم است که کاربران هنگام ادغام نرم افزار دامنه عمومی در پروژه های جدید احتیاط کنند. این امر به این دلیل است که نرم افزار دارای این نوع لایسنس ممکن است از شیوه های رایج کدنویسی پیروی نکند یا از سطح استانداردهای امنیتی که سایر نرم افزارهای دارای لایسنس ممکن است نیاز داشته باشند، برخوردار نباشد. علاوه بر این، همانطور که در بالا ذکر شد، برخی از نرم ‌افزارهای بدون لایسنس  تحت مالکیت عمومی قرار نمی ‌گیرند، برخی از نرم‌ افزارهای خصوصی می ‌توانند بدون لایسنس  باشند و کاربران باید قبل از تغییر، کپی، استفاده مجدد یا توزیع آن، تأیید کنند که توسعه‌ دهندگان، لایسنس نرم ‌افزار خود را به این صورت منتشر کرده ‌اند.

2. Copyleft license (لایسنس کپی لفت)

لایسنس های کپی لفت، که معمولاً به عنوان لایسنس های متقابل یا لایسنس های محدود شناخته می شوند، به کاربران اجازه می دهند کد را تغییر دهند و آثار مشتق شده را با این شرط که کاربران اقتباس، ویرایش، حق نسخه برداری را تحت همان لایسنس  نرم افزار توزیع می کنند، تغییر دهند. یک مثال شناخته شده از این لایسنس، لایسنس عمومی گنو (GPL) است که به کاربران اجازه می دهد تا برای ایجاد کار جدید و توزیع آن، اجزای نرم افزار رایگان را تغییر دهند. با این حال، GPL  همچنین از نویسندگان آثار مشتق شده می خواهد که کل کد منبع خود را منتشر کنند و به کاربران کد مشتق، اجازه تغییر آن را بدهند.

به عنوان مثال، نرم افزار ویرایش صوتی دیجیتال FOSS Audacity دارای یک GPL است. شرکت ارائه دهنده این نرم افزار به کاربران این حق را می دهد که کد منبع اصلی Audacity را کپی، توزیع، تغییر داده و مجدداً بفروشند. با این حق، لایسنس  کپی ‌لفت Audacity همچنین از کاربران می‌ خواهد که کل کد منبع خود را تحت GPL ارائه دهند.

3. لایسنس MIT

لایسنس MIT به کاربران اجازه می دهد تا از کد برای هر منظوری استفاده مجدد داشته باشند، حتی اگر کد بخشی از نرم افزار اختصاصی باشد. تا زمانی که کاربران نسخه اصلی لایسنس MIT را در توزیع خود لحاظ کنند، می توانند هر گونه تغییر یا اصلاحی را در کد مطابق با نیازهای خود انجام دهند.

این یکی از ساده ترین قراردادهای مجوز منبع باز است. هدف آن، این بوده است که متن برای کاربران عادی قابل درک باشد و از دعوای قضایی گسترده که ممکن است از سایر لایسنس های مشابه نرم افزار آزاد و منبع باز (FOSS) به وجود آید، اجتناب شود. لایسنس  MIT یک مجوز نرم‌افزار آزاد مجاز است که از موسسه فناوری ماساچوست در اواخر دهه 1980 سرچشمه گرفته است. به عنوان یک لایسنس مجاز، تنها مشکلی که دارد این است که در استفاده مجدد محدودیت ایجاد می کند.

مجوز MIT با بسیاری از مجوزهای کپی لفت، مانند مجوز عمومی گنو (GNU GPL) سازگار است. هر نرم افزار دارای لایسنس تحت شرایط مجوز MIT می تواند با نرم افزار دارای مجوز تحت شرایط GNU GPL یکپارچه شود. برخلاف لایسنس های نرم‌ افزارکپی ‌لفت، مجوز MIT همچنین اجازه استفاده مجدد در نرم‌افزار اختصاصی را می‌دهد، مشروط بر اینکه تمام نسخه‌های نرم‌افزار یا بخش‌های قابل توجه آن شامل یک کپی از شرایط مجوز MIT و همچنین اعلامیه حق چاپ باشد. از سال 2020، لایسنس MIT به محبوب ‌ترین لایسنس نرم ‌افزاری تبدیل شده است. 
مزیت مهم استفاده از مجوز MIT این است که به هر دو طرف به طور یکسان خدمات ارائه می دهد. برخی از توسعه دهندگان احساس می کنند مجوزهای GNU GPL بیش از حد آزاد هستند، در حالی که برخی دیگر فکر می کنند همه نرم افزارها در نهایت باید اختصاصی شوند. با توجه به زبان باز مجوز MIT، هم برای توسعه‌ دهندگان جامعه و هم برای تیم ‌هایی که می‌خواهند نرم ‌افزار مناسبی را با استفاده از کدهای دارای مجوز MIT تولید کنند، مناسب است.

4. لایسنس GPL v3

مانند  GPL v2،  GPL v3 یک مجوز کپی لفت قوی است، به این معنی که هرگونه کپی یا اصلاح کد اصلی باید تحت GPL v3  نیز منتشر شود. به عبارت دیگر، می توانید کد GPL 3'd را بگیرید، به آن اضافه کنید یا تغییرات اساسی ایجاد کنید، سپس نسخه خود را توزیع کنید. با این حال، نسخه شما مشمول همان الزامات مجوز است، به این معنی که باید تحت GPL نسخه 3 نیز باشد، هر کسی می‌تواند کد تغییر یافته شما را ببیند و آن را برای خود نصب کند.

شرایط مجوز GPL v2 و GPL v3 مشابه است. آنها از کاربران کد می خواهند:
•    یک کپی از متن کامل مجوز را وارد کنید.
•    تمام تغییرات مهم ایجاد شده در نرم افزار اصلی را بیان کنید.
•    هنگامی که هر باینری را بر اساس کار دارای مجوز توزیع می کنید، کد منبع اصلی را در دسترس قرار دهید.
•    یک کپی از اعلامیه حق چاپ اصلی را وارد کنید.

علاوه بر این،  GPL v3 بیان می دارد که هر کسی که کد را به عنوان بخشی از یک دستگاه مصرف ‌کننده وارد می‌کند، باید هرگونه اطلاعات نصب لازم برای به ‌روزرسانی و نصب مجدد نرم‌افزار را درج کند.

مجوز GPL v3 به کاربران کد اجازه می دهد:

•    از کد برای اهداف تجاری استفاده کنید: مانند  GPL v2، GPL v3  نیز هیچ شرطی را برای استفاده داخلی نرم افزار اعمال نمی کند.
•    تغییر کد: کاربران می‌توانند کد را تغییر دهند یا دوباره اجرا کنند، اما اگر این تغییرات یا اصلاحات را به صورت باینری توزیع کنند، باید این به ‌روزرسانی‌ها را در قالب کد منبع تحت مجوز GPL v3 منتشر کنند.
•    توزیع کپی یا اصلاحات کد: تا زمانی که این تغییرات تحت مجوز GPL v3 نیز منتشر شده باشد، می توان آنها را در اختیار دیگران قرار داد.
•    گارانتی مکان: توزیع کنندگان کد اصلی می توانند ضمانت نامه خود را بر روی نرم افزار دارای مجوز ارائه دهند.

مانند نسخه قبلی خود،  GPL v3 به کاربران اجازه نمی دهد که مجوز فرعی کد را صادر کنند. به عبارت دیگر، نمی‌توانید کد را دوباره اجرا کنید، تغییر دهید یا به آن اضافه کنید، سپس آن تغییرات را برای عموم ببندید. 

5. Lesser general public license  (لایسنس کمتر فراگیر ((LPGL)

 GNU's Not Unix (GNU) لایسنس کمتر فراگیر (LPGL) نوعی لایسنس است که توسط بنیاد نرم افزار آزاد (FSF) منتشر شده است. LPGL، شاخه ای از لایسنس عمومی (GPL) است که به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا کتابخانه های منبع باز را در کد نرم افزار خود بدون رعایت شرایط مشخص شده توسط لایسنس کپی لفت که معمولاً توسعه دهندگان را ملزم به انتشار کد منبع استفاده شده برای ایجاد آن می کند، پیوند دهند. توسعه ‌دهندگان می ‌توانند برای کدهای حاصل از این فعالیت تحت هر نوع لایسنسی، از جمله لایسنس اختصاصی، تا زمانی که پروژه‌ ها را با کتابخانه LGPL پیوند می ‌دهند، مجوز دهند.

توسعه دهندگانی که یک جزء LGPL را تغییر می دهند باید نسخه جدید را برای استفاده تحت همان LGPL در دسترس قرار دهند که این لایسنس  را از GPL متمایز می کند. به عنوان مثال، لینوکس نوعی سیستم عامل  (OS) منبع باز GPL است که توسعه دهندگان آن را برای اصلاح و توزیع مجدد توسط کاربران ارائه شده است. کد منبع لینوکس ممکن است توسط هر کاربری به صورت تجاری و غیرتجاری تغییر یافته و توزیع شود، اما GPL از سازندگان آثار مشتق شده می خواهد که کل کد منبع خود را برای استفاده رایگان ارائه دهند. LPGL نسبتاً به این شرط نیاز ندارد و فقط به توسعه دهندگانی نیاز دارد که نسخه اصلاح شده یک جزء LPGL را منتشر می کنند.

6. Permissive license (لایسنس مجاز)

یک لایسنس مجاز، که معمولاً به سبک آپاچی یا لایسنس سبک توزیع نرم افزار برکلی (BDS) شناخته می شود، به کاربران توافقی با شرایط کمی در مورد نحوه تغییر، توزیع مجدد و استفاده از نرم افزار پیشنهاد می دهد. لایسنس های مجاز مشابه لایسنس های مالکیت عمومی هستند اما به طور جزئی محدودترند زیرا ممکن است حاوی برخی مقررات در مورد حمایت از مالکیت معنوی باشند. توسعه دهندگان FOSS معمولاً از لایسنس های مجاز برای حفظ مالکیت معنوی خود و کنترل نحوه عملکرد کاربران نرم افزار استفاده می کنند. با این کار، لایسنس های مجاز یک جایگزین رایج برای توسعه دهندگان FOSS هستند که می خواهند از توسعه منبع باز پشتیبانی و در عین حال از حق کپی رایت محافظت کنند.

به عنوان مثال، لایسنس  آپاچی 2.0 نوعی لایسنس مجاز است که توسط بنیاد نرم افزار آپاچی توسعه یافته است. این لایسنس به کاربران و سازمان‌ ها اجازه می ‌دهد تا محصولات نرم ‌افزاری را که در اصل توسط آپاچی توسعه داده شده‌ اند، اجرا، تولید و اصلاح کنند. با وجود اینکه لایسنس  Apache 2.0 سطح بالایی از آزادی و توسعه منبع باز را امکان پذیر می کند، اما نکته ای که باید مد نظر داشت این است که کاربران همچنان باید از الزامات مشخص شده در برابر توزیع مجدد نرم افزار و شروط قانونی برای نقض حق اختراع پیروی کنند.

7. Proprietary license (لایسنس اختصاصی)

لایسنس های اختصاصی محدودترین نوع لایسنس موجود برای نرم افزارها هستند. اکثر لایسنس های اختصاصی کلیه حقوق یک توسعه دهنده یا ناشر پس از انتشار نرم افزار را محفوظ نگه می دارد. به طور معمول، قانون لایسنس های اختصاصی این است که کاربران نمی ‌توانند نرم ‌افزار یا کد آن را اصلاح یا توزیع مجدد کنند. مهمترین شرط لایسنس اختصاصی این است که EULA آن برای استفاده اجباری است. این بدان معناست که کاربران نهایی در صورت تمایل به استفاده از نرم افزار باید توافقنامه EULA نرم افزار دارای لایسنس اختصاصی را بپذیرند. اگر کاربران از پذیرش EULA امتناع کنند، ممکن است به هیچ وجه نتوانند از نرم افزار استفاده کنند.

به عنوان مثال، ویندوز مایکروسافت نرم افزاری با لایسنس اختصاصی است. لایسنس برای محصولات مایکروسافت، کاربران را از مهندسی معکوس، توزیع نرم افزار بین چند کاربر و انتشار معیارها، از جمله اقدامات دیگر، محدود می کند. اگر کاربران  EULA را که این محدودیت ها را مشخص می کند رد کنند، نمی توانند از محصولات Microsoft استفاده کنند.

8. Trade secret license (لایسنس اسرار تجاری)

اصطلاح اسرار تجاری به نرم افزارهایی اطلاق می شود که توزیع نشده، بدون لایسنس  و خصوصی هستند. قوانین مالکیت معنوی و کپی رایت معمولاً از اسرار تجاری محافظت می کنند زیرا دارای ارزش اقتصادی هستند. برای مثال، برنامه‌ های محاسبات ابری سمت سرور، نرم‌افزارهای پزشکی قانونی و سایر برنامه ‌های کاربردی مرتبط با کسب‌ و کار ممکن است اسرار تجاری تلقی شوند، به خصوص اگر محرمانه باشند.

در برخی موارد، وضعیت اسرار تجاری برای نرم‌ افزارهای توزیع ‌شده، غیرمجاز و غیر معمولی اعمال می ‌شود که با شرایط حق کپی رایت محافظت می‌ شوند تا زمانی که این شرایط منقضی شوند. برای مثال، نرم ‌افزاری که کاربران بدون لایسنس مشخص منتشر می ‌کنند، معمولاً غیرقابل استفاده هستند، زیرا قوانین عمومی حق کپی رایت ممکن است آنها را محدود کند.

9. White labels (برچسب های سفید)

برچسب‌ گذاری سفید روشی برای صدور لایسنس است که در آن توسعه ‌دهندگان، ناشران یا شرکت‌ های نرم ‌افزار به کاربران امکان فروش یا توزیع نرم‌ افزار تحت نام تجاری شخص دوم را می‌ دهند. برچسب‌ های سفید به توسعه‌ دهندگان اجازه می ‌دهند تا مالکیت نرم ‌افزار را حفظ کنند در حالی که یک شرکت شخص دوم آن را برای فروش مجدد علامت ‌گذاری می ‌کند.

به عنوان مثال، توسعه ‌دهنده یک نرم ‌افزار اتوماسیون بازاریابی ممکن است یک نسخه برچسب سفید از محصول خود را به شرکتی ارائه دهد که نام تجاری خود را به آن اضافه کرده و نرم ‌افزار را برای فروش به قیمت خود بسته ‌بندی می‌ کند. مشاغل کوچک و کاربران می توانند نرم افزار برچسب سفید را از شرکتی خریداری کنند تا بتوانند از آن سود ببرند. گزینه‌ های مختلف نرم‌ افزار برچسب سفید در دسترس شرکت‌ هایی است که به دنبال فروش محصولات با برند جدید هستند، اما چنین شرکت‌ هایی اغلب سعی می ‌کنند قراردادهای برچسب سفید را از کاربران نهایی محرمانه نگه دارند تا سودآوری خود را حفظ کنند.

خطرات مدیریت ضعیف لایسنس نرم افزار چیست؟

مدیریت ضعیف لایسنس نرم‌ افزار منجر به انواع پیامدهای منفی، از جمله هزینه‌ های ناکارآمد فناوری اطلاعات و هدر رفت بودجه برای لایسنس های اضافی نرم ‌افزار می ‌شود، اما بزرگترین آنها خطرات مالی و قانونی ناشی از عدم انطباق با موافقت ‌نامه‌ های لایسنس نرم‌ افزار است.

سازمان های فناوری اطلاعات باید بدانند که حسابرسی نرم افزار یک تجارت بزرگ است. گزارش های مختلف حاکی از آن است که فروشندگان بزرگی مانند  Adobe و  Oracle تا 20 درصد از درآمد خود را از طریق حسابرسی نرم افزار به دست می آورند. حتی سازمانی به نام Business Software Alliance وجود دارد که به کارمندانی که استفاده از نرم ‌افزارهای ناسازگار را در شرکت ‌های خود گزارش می ‌دهند، پاداش‌ های پولی زیادی ارائه می ‌دهد.

آنچه باید در مورد حسابرسی نرم افزار بدانید:

•    حسابرسی نرم افزار معمولی 3 تا 6 ماه طول می کشد تا تکمیل شود.
•    هیچ تضمینی وجود ندارد که فرآیند حسابرسی نرم افزار باعث اختلال در کسب و کار شما نشود.
•    در پایان حسابرسی، فروشنده نرم افزار و شرکت حسابداری استخدام شده آن تعیین خواهند کرد که آیا شرکت شما با قرارداد لایسنس نرم افزار شما مطابقت دارد یا خیر.
•    اگر از نرم ‌افزاری بیشتر از آنچه لایسنس داده است استفاده می ‌کنید، ممکن است درخواستی 30 روزه برای پرداخت‌ های واقعی دریافت کنید. فروشندگان نرم افزار از شما درخواست خواهند کرد که لایسنس های جدید را برای نصب یا استفاده از محصولات نرم افزاری خود خریداری کنید.
•    ممکن است از شما خواسته شود که هزینه های مربوط به پشتیبانی و نگهداری نرم افزار مربوط به استفاده بدون لایسنس را پرداخت کنید.
•    ممکن است برای شما جریمه ای بابت نقض حق نسخه برداری ارزیابی شود.
•    اگر با یافته‌ های حسابرسی نرم ‌افزار موافق نیستید، ممکن است با یک فرآیند دادرسی طولانی و پرهزینه با فروشنده خود مواجه شوید.

همچنین می توانید جهت قفل گذاری و لایسنس دهی نرم افزارتان از سیستم لایسنس فاپول استفاده کنید