تجارت الکترونیک و تفاوت آن با بازاریابی شبکه ای

ابتدا تعریفی از تجارت الکترونیکی (E-Commerce) و بازاریابی شبکه‌ای (Network Markting) ارائه می‌دهیم سپس ارتباط بین این ۲ مقوله را بررسی خواهیم کرد. تجارت الکترونیکی را می‌توان انجام هر گونه امور تجاری به­ صورت آنلاین و از طریق اینترنت بیان کرد. این تکنیک در سال‌های اخیر رشد بسیاری داشته است و پیش بینی می‌شود بیش از این رشد کند. تجارت الکترونیکی به هر گونه معامله‌ای گفته می‌شود که در آن خرید و فروش کالا و یا خدمات از طریق اینترنت صورت پذیرد و به واردات و یا صادرات کالا و یا خدمات منتهی می‌شود. تجارت الکترونیکی معمولاً کاربرد وسیع‌تری دارد؛ یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است؛ بلکه سایر جنبه‌های فعالیت تجاری مانند خریداری، تهیه لیست از کالاها، مدیریت تولید و تهیه و توزیع و جا به جایی کالاها و همچنین خدمات پس از فروش را در بر می‌گیرد. البته مفهوم گسترده‌تر تجارت الکترونیک کسب و کار الکترونیک می‌باشد. ارزش مبادلات الکترونیکی در جهان طی سال‌های اخیر به سرعت در حال افزایش بوده است. گرچه دربارۀ سرعت گسترش این شیوه از مبادله برآوردهای بسیار متفاوتی ارائه گردیده است، اما در تمامی پیش­ بینی‌های به عمل آمده گفته شده است که تجارت الکترونیکی در سال‌های آینده با رشد فزآینده‌ای رو به رو خواهد بود. بر طبق تحقیقات انجام شده درآمد تجارت الکترونیک در سال ۲۰۰۳ بیش از ۲/۱۲ بیلیون دلار بوده است. حال به بیان تعریف بازاریابی شبکه‌ای یا نتورک مارکتینگ خواهیم پرداخت. بازاریابی شبکه‌ای به نوعی از شیوۀ فروش گفته می‌شود که در آن شرکت­ها محصولات خود را بدون تبلیغات و بدون واسطه به فروش می‌رسانند و مشتریان پس از خرید در صورت تمایل می‌توانند محصولات شرکت را بازاریابی کنند و در ازای آن سود دریافت کنند. درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای خرده فروشی (مصرف شخصی) و هم در ازای فروش از طریق مجموعه کسب می‌شود.در بازاریابی شبکه‌ای، بازاریاب‌ها به صورت تبلیغات «کلامی» یا تبلیغات «چهره به چهره» اقدام به فروش محصولات شرکت می‌کنند. همان طوری که مشاهده می‌شود ارتباط خاصی میان تجارت الکترونیک و بازاریابی شبکه‌ای وجود ندارد و در واقع بازاریابان شرکت‌های هرمی نظیر گلدکوئست، گلد ماین، مایون رایمون و ...با تبلیغات واهی و انتصاب خود به فعالیت­های بازاریابی شبکه­ای با توجه به غریب و مجهول بودن این مقوله در ایران و سایر کشورهای توسعه نیافته یا در حال توسعه و تنها به واسطه بهره گیری هر موضوع از ابزارهایی نظیر: اینترنت و کارت‌های اعتباری، صحبت‌ها یا اصطلاحاً پرزنت های خود این‌ها را با هم مرتبط می‌دانند و با ذکر مثال‌هایی مانند موج‌های مختلف دنیا و بیان اینکه موج سوم، موج تجارت الکترونیک است قصد دارند از تجارت الکترونیک در راستای منافع خود سوء استفاده کنند. البته باید یادآور شد که بین شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای و شرکت‌های هرمی تفاوت اساسی وجود دارد. در واقع شرکت‌های هرمی با سوء استفاده از عنوان تجارت الکترونیک و بازاریابی شبکه‌ای و جهل مخاطبان اقدام به کلاهبرداری از مشتریان خود می‌نمایند.