بیت کوین چیست؟ آنچه درباره بیت کوین باید بدانید؟

تا شکسته شدن رمزنگاری بیت کوین توسط کامپیوترهای کوانتومی مسیر زیادی باقی است

بسیاری از اطلاعات حساس و فوق محرمانه مانند موقعیت زیردریایی‌های حامل موشک‌های هسته‌ای و غیره برای امنیت خود از رمزنگاری بهره می‌برند. به همین خاطر هم احتمالا بیت کوین آخرین گزینه‌ای است که کامپیوترهای کوانتومی اگر هم بخواهند، برای شکستن آن سراغش می‌روند. با این حال رمزنگاری بیت کوین به گونه‌ای است که قدرت فعلی کامپیوترهای کوانتومی تا شکستن آن فاصله بسیار زیادی دارند.

حتی در صورتی که پروتکل‌های رمزنگاری فعلی بیت کوین شکسته شوند، این شبکه با اجماع توسعه‌دهندگان و مشارکت‌کنندگان می‌تواند شاهد فورکی باشد تا همانند ارز دیجیتال مونرو از رمزنگاری‌های مقاوم در برابر کوانتومی‌ها بهره ببرد.

در این باره تماشا کنید: آیا کامپیوترهای کوانتومی می‌توانند باعث نابودی بیت کوین شوند؟

آینده بیتکوین به چه صورت خواهد بود؟

اینکه بیت کوین در آینده به عنوان پولی مورد استفاده قرار خواهد گرفت که اسکناس‌های کاغذی امروز ما در برابر آن مضحک به نظر می‌رسند یا به عنوان یک فناوری که در زمان خودش سروصدایی به پا کرده بود و سپس به فراموشی سپرده شد، به باور و اعتماد مردم نسبت به بیت کوین بستگی دارد. پذیرش این ارز دیجیتال از ابتدای تاریخ خود همواره در حال رشد بوده و تداوم این مسیر محتمل‌ترین گزینه به نظر می‌رسد. استفاده از بیت کوین به عنوان ابزاری که قادر به ذخیره ارزش در طول زمان است، در کنار استفاده از آن به عنوان واسطه پرداخت یا همان پول رو به افزایش است، اما در کنار تمامی این موارد بیت کوین مشکلاتی هم دارد که می‌تواند سرعت پذیرش آن را بکاهد و در بدترین حالت مانعی برای فراگیر شدنش باشد.

این ارز چه مشکلاتی دارد؟

یکی از مهمترین مشکلاتی که بیت کوین با آن مواجه است، سخت بودن درک آن و ارائه مفاهیم کاملا جدیدی است که در حوزه‌های مختلف علوم کامپیوتر، اقتصاد، نظریه بازی‌ها و چندین بخش دیگر وجود دارند. برای همین اگر تازه‌کاری هستید که می‌خواهید با این حوزه آشنا شوید، باید بگویم که مسیر سخت اما دلپذیری پیش‌رویتان است!

تراکنش‌های بیت کوین در مقایسه با تراکنش‌های بانکی و پرداخت‌های روزانه‌ای که انجام می‌دهید، کند هستند. میانگین زمان ده دقیقه‌ای که برای تایید تراکنش‌ها باید منتظر بمانید، هرچند امنیت سیستم را افزایش داده اما از سوی دیگر از راحتی کار کاسته است. البته برای این مشکل راهکارهایی مثل لایتنینگ به وجود آمده‌اند که با استفاده از آن‌ها می‌توان تراکنش‌های آنی با بیت کوین انجام داد. ناگفته نماند که این راهکارها همچنان در ابتدایی‌ترین مراحل خود هستند و با وجود برخی پیچیدگی‌ها همچنان فراگیر نشده‌اند.

بیت کوین به دلیل اینکه یک پدیده جدید است، با مشکلات قانون‌گذاری متعددی در کشورهای مختلف روبرو بوده است. برخی کشورها مانند ژاپن به سمت قانون‌گذاری و پذیرش آن به عنوان یک ارز پیش رفته‌اند و تعداد دیگری از کشورها خرید و فروش و استفاده از آن‌ را ممنوع اعلام کرده‌اند. در کنار آن‌ها نیز تعداد بسیار بیشتری از کشورها هنوز موضع کاملا مشخصی در قبال ارزهای دیجیتال اتخاذ نکرده‌اند.

کارمزد و هزینه تراکنش‌های بیت کوین هم بیشتر اوقات به اندازه‌ای است که استفاده از آن را در پرداخت‌های خرد دچار مشکل می‌کند. البته راهکار یکسانی برای این موضوع وجود دارد که استفاده از شبکه لایتنینگ است.

آیا بیت کوین قانونی است؟

تاکنون دولت های زیادی از جمله ایران درباره بیت کوین موضع روشن و مشخصی اتخاذ نکرده‌اند اما این مسئله بدین معنا نیست که این پول دیجیتال غیرقانونی است و استفاده یا خریدوفروش آن جرم تلقی می‌شود. در چند کشور مانند ایالات متحده، کره جنوبی، ژاپن ، هنگ‌کنگ، مالت و مالزی صرافی‌ها به صورت قانونی و رسمی در حال فعالیت هستند.

بعضی از دستگاه‌های قضایی مانند چین ارزهای دیجیتال را قانونی نمی‌دانند اما از نظر اجرایی عموم مردم می‌توانند از آن استفاده کنند. البته به دلیل رشد صرافی‌ها، صنعت ماینینگ و کسب‌وکارهای مرتبط، به احتمال زیاد در آینده قوانین جامعی برای این حوزه تعیین خواهد شد.

از سوی دیگر بیت کوین نوعی پول است. پولی که دارای ارزش متغیر است و مانند کالاهای دیگر، می‌تواند برای فعالیت‌های مجرمانه‌ای مثل پولشویی یا خرید و فروش کالاهای غیرقانونی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال پیگیری جرائم انجام شده با بیت کوین غیرممکن نیست. یکی از نمونه‌های موفق قانون‌گذاری بیت کوین، کشور ژاپن است. دولت توانسته با ثبت صرافی‌ها و ارسال بخشنامه‌های مالی به آن‌ها از بروز پولشویی و کلاهبرداری تا حد زیادی جلوگیری کند.

آیا دولت‌ها می‌توانند آن را ممنوع کنند؟

بیت کوین با هدف قرار دادن بانک‌ها و واسطه‌های مالی که بزرگترین پشتیبان آن‌ها دولت است، پا به عرصه گذاشت. دولت‌ها می‌توانند با مانع‌تراشی در مراحل مختلفی از استخراج یا خریدوفروش آن، استفاده از بیت کوین را در داخل کشورهایشان با مشکل روبرو کنند اما با تمام این قضایا نمی‌توان به طور کامل در برابر این پدیده ایستادگی کرد.

تراکنش‌هایی که در داخل شبکه انجام می‌شوند، خارج از کنترل هر سازمان یا دولت است. در صورتی که استفاده از بیت کوین کاربردی شود و دیگر لازم نباشد شما برای خرید کردن، بیت کوین خود را به پول نقد تبدیل کنید در این صورت جلوگیری از استفاده از بیت کوین و ممنوعیت آن دیگر معنایی نخواهد داشت. دولت‌ها در این شرایط تنها خواهند توانست نهایت تلاش خود را صرف نظارت و کنترل تراکنش بین افراد کنند. حتی دولت‌هایی که اقدام به ممنوع کردن استخراج در داخل کشورشان کنند و در صورتی که ماینینگ با سودآوری همراه باشد، دستگاه‌های استخراج در مقیاس‌ کوچکتر همچنان در زیرزمین‌ خانه‌ها روشن باقی خواهند ماند.

آیا امکان نابود شدن bitcoin وجود دارد؟

تاکنون رسانه‌ها بیش از صدها بار مرگ بیت کوین را اعلام کرده‌اند. نابود شدن می‌تواند کلمه‌ای گمراه‌کننده باشد. اگر منظور از نابود شدن این است که دیگر هیچ اثری از آن به چشم نخورد، در این صورت باید گفت که تقریبا غیرممکن است. بیت کوین تا زمانی که تنها یک نفر هم در شبکه‌اش باقی مانده باشد و به استخراج ادامه دهد، زنده باقی خواهد ماند.

برای نابودی کامل بیت کوین، باید تمامی ارتباطات اینترنتی و الکتریسیته در سطح جهانی از کار بیافتد که یک آخر الزمان نامحتمل به نظر می‌رسد. البته حتی اگر یک خاموشی موقتی در کل اینترنت هم رخ دهد، پس از اتصال دوباره نودها، بیت کوین کار خود را از سر خواهد گرفت.

سناریوی دیگری که برای مرگ این ارز دیجیتال وجود دارد، احتمال وجود یک اشکال نرم‌افزاری بزرگ در یکی از بروزرسانی‌های آن است که احتمال وقوع این مورد هم بسیار اندک است. چرا که تعداد بسیار زیادی از توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان می‌توانند کدها و بروزرسانی‌ها را مشاهده کنند و تمامی آپدیت‌های نرم‌افزار بیت کوین، با محافظه‌کاری‌ و پس از اجرای آزمایش‌های متعدد انجام می‌شود.

حتی اگر دولت‌ها هم برای تعطیل کردن کسب‌وکارهای مرتبط، دست به یکی کنند در این صورت این کسب‌وکارها به مناطق و کشورهایی که دوستدار ارزهای دیجیتال هستند نقل مکان خواهند کرد. وجود ارز دیجیتالی که از بیت کوین بهتر باشد و بتواند به برندی که بیت کوین امروزه به آن دست یافته غلبه کند یکی دیگر از احتمالات پیش روی است که می‌تواند موجب تضعیف بیت کوین در طول زمان شود.

بیت کوین نشان داده که در مقابل هک شدن صرافی‌ها، کیف پول‌ها، نرم‌افزارها و خدماتی که بر بستر آن شکل گرفته‌اند مقاوم است و تنها تاثیرات قیمتی کوتاه‌مدتی از آن‌ها می‌پذیرد. اما وقوع یک حمله ۵۱ درصدی در شبکه می‌تواند اعتبار آن را زیر سوال ببرد و قیمت آن را به شدت کاهش دهد. با این حال هزینه انجام چنین حمله‌ای از حد تصور خارج است و ماینرها در حالت منطقی، انگیزه‌ای برای نابود کردن فعالیت اقتصادی خودشان ندارند.

آیا بیتکوین یک حباب است؟

افزایش‌ها و کاهش‌های شدید قیمت بیت کوین که به صورت دوره‌ای اتفاق می‌افتد، شاید برخی را به سمت این دیدگاه هدایت کند که بیت کوین را یک حباب بدانند. بد نیست برای پاسخ دادن به این سوال، آن را با بزرگترین حباب‌های اقتصادی قبلی مقایسه کنیم.

افزایش شدید قیمت معمولا برخی اقتصاددانان و تحلیلگران را به این اشتباه می‌اندازد که آن دارایی را یک حباب بدانند، در حالیکه لزوما اینطور نیست.

حباب گل لاله حدود ۴۰۰ سال قبل در اثر جنونی که برای خرید گل لاله در هلند به راه افتاده بود، شکل گرفت. طی این حباب قیمت گل لاله تا ۲۰۰ برابر افزایش یافت اما در نهایت به سبب عمر کوتاه گل‌ها، کاربرد اندک و البته فراوانی آن پس از یک دوره کوتاه، این حباب ترکید.

حباب دات‌کام اوایل قرن بیست و یک و زمانی که اینترنت به بزرگترین پدیده دوران خود تبدیل شده بود، شکل گرفت. شرکت‌های تازه‌ تاسیس بسیاری وارد بازار سهام‌ شرکت‌های فناوری می‌شدند و با سرمایه‌گذاری مردم در آن‌ها، ارزش شرکت‌هایی که تنها محصولشان یک سایت ساده بود تا میلیون‌ها دلار افزایش یافت. پس از ترکیدن این حباب بسیاری از شرکت‌ها اعلام ورشکستگی کردند اما برخی دیگر مانند آمازون و گوگل جان سالم به در بردند و چند ده سال بعد غول‌های فناوری حوزه خود شدند.

بیت کوین را نمی‌توان با حباب گل لاله مقایسه کرد چرا که هم دوام بسیار بیشتری دارد و هم تعداد آن به صورت واقعی محدود است و از طرفی کاربرد آن روز به روز در حال افزایش است. اما حباب دات‌کام که به ایجاد شرکت‌های بی‌خاصیت و بیهوده متعددی منجر شد را در دنیای ارزهای دیجیتال نیز می‌توان مشاهده کرد. کوین‌ها و توکن‌های بسیاری وجود دارند که هیچ کاربردی ندارند و به احتمال فراوان بسیاری از آن‌ها در آینده جایی نخواهند داشت.

هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج چیست؟

استخراج‌کنندگان برای اینکه در شبکه فعالیت داشته باشند و تراکنش‌ها را تایید کنند، باید انگیزه‌ و مشوق اقتصادی برای آن‌ها وجود داشته باشد. در شبکه بیت کوین، کارمزد تراکنش‌ها و پاداش بلاک‌ها مشوق ماینرها هستند.

اولین بلاک‌ها پاداش ۵۰ بیت کوین برای استخراج‌کنندگان داشت و پس از گذشت ۲۱۰ هزار بلاک این تعداد نصف شد و به ۲۵ عدد رسید. این فرایند که از آن به عنوان هاوینگ یا نصف شدن پاداش استخراج یاد می‌شود، در دوره‌های حدودا ۴ ساله اتفاق می‌افتد و پاداش بلاک‌ها طی آن هر بار نصف می‌شود.

در حال حاضر پس از گذشت سومین هاوینگ، پاداش استخراج به ۶.۲۵ واحد بیت کوین رسیده است.

نصف شدن پاداش هاوینگ از این جهت حائز اهمیت است که عرضه و تورم آن را کاهش می‌دهد و همین یک عامل قوی برای افزایش قیمت آن به حساب می‌آید. همچنین این رویداد در سودآوری استخراج ماینرها نیز تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد و از این جهت قیمت سر به سر شدن هزینه و درآمد را افزایش می‌دهد.

پس از استخراج همه بیت کوین‌ها چه اتفاقی خواهد افتاد؟

با در نظر گرفتن دوره‌های ۴ ساله هاوینگ، تمامی بیت کوین‌ها در سال ۲۱۴۰ استخراج خواهند شد و پس از آن دیگر بیت کوینی برای استخراج باقی نخواهد ماند. پس با این حساب ماینرها چه انگیزه‌ای برای فعالیت در شبکه باید داشته باشند و چرا باید به استخراج ادامه دهند؟

منبع درآمد ماینرها علاوه بر پاداش استخراج، کارمزد تراکنش‌ها نیز هست. پاداش استخراج پس از حدود ۲۰ تا ۳۰ سال آینده و پس از طی چند هاوینگ دیگر، به شدت کاهش خواهد یافت و ارزش آن در مقابل کارمزد تراکنش‌ها ناچیز خواهد بود. با این حساب قبل از اینکه سال ۲۱۴۰ فرا برسد، سودآوری استخراج بیت کوین از کارمزد تراکنش‌ها حاصل خواهد شد. پس از استخراج تمام بیت کوین‌ها هم ماینرها به عنوان تایید‌کنندگان تراکنش به فعالیت در شبکه ادامه خواهند داد.

با این حال برخی منتقدان از کاهش پاداش‌های بیت کوین به‌عنوان یکی از ریسک‌های کم شدن امنیت شبکه یاد می‌کنند. به عقیده آن‌ها در آینده، کارمزدها انگیزه کافی برای حضور ماینرها در شبکه را فراهم نخواهد کرد و همین موجب خارج شدن گروهی از استخراج‌کنندگان از شبکه خواهد شد.